Życie codziennie z dzieckiem z ADHD może stanowić duże wyzwanie dla całej rodziny. Dzięki odpowiedniej wiedzy na temat istoty tego zaburzenia można wprowadzić kilka kroków, które pomogą funkcjonować na co dzień dziecku i jego rodzicom.
Ustalmy strukturę. Dzieci z ADHD mają większe szanse na osiągnięcie sukcesu w wykonywaniu zadań, jeśli te zadania posiadają określony schemat i miejsce. Dobrym pomysłem jest stworzenie i utrzymywanie struktury w domu. Dzięki temu dziecko wie, czego może się spodziewać i czego się od niego oczekuje. W praktyce oznacza to np. ustalenie prostych czynności dotyczących posiłków, odrabiania lekcji, zabawy i spania. Przed położeniem się do łóżka warto przypilnować dziecko, czy przygotowało ubrania na następny dzień i upewnić się, że wszystko, co musi zabrać do szkoły, jest gotowe do zabrania w określonym miejscu.
Używajmy zegarów i minutników. Rozważmy umieszczenie dużego zegara w pokoju dziecka. Przeznaczmy odpowiednią ilość czasu na czynności, które dziecko musi wykonać, takie jak np. odrabianie lekcji czy poranne rytuały. Warto również używać zegara do odrabiania lekcji lub między zakończeniem zabawy a przygotowaniem się do snu.
Uprośćmy plan dnia dziecka. Unikanie bezczynności jest ważne, ale dziecko z ADHD może być bardziej rozproszone, jeśli po szkole będzie miało dużo zajęć. Warto zwrócić uwagę na to, by dostosowywać pozaszkolne obowiązki dziecka do jego indywidualnych możliwości i wymagań poszczególnych zajęć.
Stwórzmy razem spokojne miejsce. Zadbajmy o to, by dziecko miało własną, cichą i prywatną przestrzeń. Dobrze sprawdza się taras lub sypialnia, o ile nie jest to miejsce, w którym dziecko spędza przerwę.
Bądźmy schludni i zorganizowani. Urządźmy dom w sposób przemyślany i poukładany. Należy upewnić się, czy dziecko wie, że wszystko ma swoje miejsce. W miarę możliwości warto dawać własny przykład schludności i zorganizowania.
Zachęcajmy do ruchu. Dzieci z ADHD często mają nadmiary energii, której należy znaleźć ujście. Zorganizowane zajęcia sportowe i inne podobne formy aktywności fizycznej mogą pomóc im rozładować energię w zdrowy sposób. Aktywność fizyczna ma niezliczone korzyści – przede wszystkim poprawia koncentrację, zmniejsza lęk, poprawia nastrój oraz wspomaga rozwój mózgu. Dobrym pomysłem jest zapisanie dziecka na koszykówkę i hokej, gdyż są to sporty, które wymagają ciągłego ruchu. Nasze pociechy mogą również skorzystać z zajęć jogi, które wzmacniają kontrolę umysłową i ćwiczą ciało. Najważniejsze jest jednak to, że ćwiczenia fizyczne poprawiają sen, co z kolei może zmniejszyć objawy tego zaburzenia.
Pilnujmy odpowiedniej ilości snu. Niewystarczająca ilość snu może spowodować dekoncentrację i mniejszą uważność, co jest szkodliwe dla dzieci z ADHD. Warto podkreślić, że potrzebują one co najmniej tyle samo snu, co ich rówieśnicy bez zaburzeń, ale w praktyce śpią krócej. Stała, wczesna pora kładzenia się spać jest najbardziej pomocną strategią w walce z tym problemem.
Ustalmy jasne oczekiwania i zasady. Dzieci cierpiące na ADHD potrzebują spójnych zasad, które są dla nich zrozumiałe i których mogą przestrzegać. Należy je spisać i powiesić w takim miejscu, aby dziecko mogło je łatwo przeczytać. Wyjątkowo dobrze sprawdzają się zorganizowane systemy nagród i konsekwencji. Ważne jest, aby wyjaśnić, co się stanie, gdy zasady będą przestrzegane, a co, gdy zostaną złamane i za każdym razem być w tym konsekwentnym.
Tworząc taki plan, należy pamiętać, że dzieci z ADHD często spotykają się z krytyką. Zwracajmy uwagę na dobre zachowanie i chwalmy dziecko. Pochwały są ważne dla dzieci z ADHD, ponieważ zazwyczaj otrzymują ich niewiele. Dziecko jest częściej karcone za swoje zachowanie.
Uśmiech, pozytywny komentarz lub inna nagroda może poprawić uwagę, koncentrację i kontrolę impulsów u dziecka z ADHD. Nagradzajmy dziecko za drobne osiągnięcia, które u innego rówieśnika można by uznać za oczywiste.
Zadbajmy o właściwe odżywianie. Dieta nie jest bezpośrednią przyczyną zaburzeń uwagi, ale właściwe odżywianie ma wpływ na stan psychiczny dziecka, co z kolei wpływa na jego zachowanie. Monitorowanie i modyfikowanie diety naszej pociechy, może pomóc w zmniejszeniu objawów ADHD. Warto pozbyć się niezdrowego jedzenia i słonych/słodkich przekąsek z domu. Zadbajmy, aby jedzenie było świeżo przygotowywane i spożywane o regularnych porach. To szczególnie ważne w przypadku dzieci z ADHD, których impulsywność i roztargnienie mogą prowadzić do opuszczania posiłków i przejadania się. W rezultacie wpłynie to wyjątkowo negatywnie na zdrowie fizyczne i emocjonalnego dziecka.
Zapobieganie niezdrowym nawykom żywieniowym można wdrożyć, planując regularne, pożywne posiłki lub przekąski dla dziecka w odstępie nie większym niż trzy godziny. Dla zdrowia fizycznego, dziecko z ADHD potrzebuje regularnego przyjmowania zdrowego jedzenia. Natomiast dla zdrowia psychicznego pory posiłków są niezbędną przerwą i zaplanowanym rytmem dnia.
Nauczmy dziecko nawiązywania przyjaźni. Dzieci z ADHD często mają trudności z prostymi interakcjami społecznymi. Mogą sprzecznie odczytywać sygnały, mówić za dużo i zbyt szybko, często przerywać, sprawiać wrażenie agresywnych. Ich względna niedojrzałość emocjonalna może wyróżniać je wśród dzieci w ich wieku i sprawiać, że stają się celem nieprzyjaznego dokuczania.
Warto jednak podkreślić, że wiele dzieci z ADHD cechuje wyjątkowa inteligencja i kreatywność. Z czasem wypracują własny sposób na to, jak dogadywać się z innymi i jak rozpoznać osoby, które nie nadają się na przyjaciół. Co więcej, cechy osobowości, które denerwują rodziców i nauczycieli, mogą być postrzegane przez rówieśników jako zabawne i urocze.
Jako rodzice, powinniśmy pomóc dziecku z ADHD w doskonaleniu umiejętności społecznych.
Dzieciom z tym zaburzeniem trudno jest nauczyć się umiejętności i reguł społecznych. Możemy pomóc dziecku stać się lepszym słuchaczem, nauczyć się odczytywać mimikę i mowę ciała ludzi oraz płynniej wchodzić w interakcje w grupach.
Powinniśmy delikatnie, ale szczerze rozmawiać z dzieckiem o jego wyzwaniach i o tym, w jaki sposób wprowadzić zmiany.
Możemy również uczyć dziecko w formie zabawy i odgrywać różne scenariusze społeczne. Dobrze jest zamieniać się często rolami i starać się przy tym czerpać dużo radości. Powinniśmy również zwrócić uwagę na to, aby dobierać dziecku towarzyszy zabaw o podobnych umiejętnościach językowych i fizycznych. Na początku zaprośmy tylko jednego lub dwóch kolegów. Uważnie obserwujmy ich podczas zabawy i nie tolerujmy bicia, popychania i krzyków.
Osoby zainteresowane tematyką najnowszych informacji naukowych ze świata ADHD zapraszamy na naszą grupę ADHD u dzieci, ADHD u kobiet oraz ADHD u dorosłych.