Nowa metaanaliza potwierdza pozytywny wpływ aktywności fizycznej na osoby chorujące na depresję. Jest związana z niższym poziomem niektórych objawów depresji m.in. utratą zainteresowania, przygnębieniem, zmęczeniem i zmiana apetytu.
Depresja to jedna z najczęstszych i najpoważniejszych zaburzeń psychicznych, które wpływają na jakość życia i zdrowie milionów ludzi na całym świecie. Objawy depresji mogą być różnorodne i obejmować zarówno aspekty kognitywne, emocjonalne, jak i somatyczne. Leczenie depresji często polega na farmakoterapii i psychoterapii, ale istnieją również inne metody, które wspomagają proces zdrowienia. Jedną z nich jest aktywność fizyczna (AF).
Czytaj także: Mała aktywność fizyczna jako przyczyna depresji
Badanie – cel i zakres
Metaanaliza z 2023 roku Eetu Soini i współpracowników sprawdzała powiązanie poziomu i rodzaju aktywności fizycznej z poprawą poszczególnych objawów depresji. Autorzy wykorzystali dane z sześciu kohortowych badań epidemiologicznych, które obejmowały łącznie 28 520 uczestników. Objawy depresji oceniano przy pomocy kwestionariusza PHQ-9, a AF za pomocą samoopisu lub akcelerometru.
Metodologia
Autorzy zastosowali metodę meta-analizy zmiennych losowych, aby uwzględnić heterogeniczność między badaniami i zapewnić lepszą ocenę efektów skojarzeń. Wykorzystali dwa sposoby pomiaru AF: samoopis (kwestionariusz) i akcelerometr (urządzenie mierzące ruch ciała). Oba sposoby były zgodne z międzynarodowymi standardami pomiaru powiązania między aktywnością fizyczną a objawami depresji.
Badacze podzielili aktywność fizyczność na umiarkowaną i intensywną, w zależności od liczby spalonych kilokalorii na minutę. Umiarkowana AF to taka, która powoduje niewielkie zwiększenie tętna i oddechu, np. szybki spacer. Intensywna AF znacznie podnosi tętno i zwiększa szybkość oddechu, np. bieganie.
Ograniczenia i czynniki wpływające na związek między aktywnością fizyczną a depresją
Zarówno umiarkowana, jak i intensywna AF były związane z niższym poziomem czterech objawów depresji. Mowa o: utracie zainteresowania/przyjemności, poczuciu przygnębienia/beznadziejności, zmęczenia i zmianie apetytu. Wzorzec dawka-odpowiedź na ilość aktywności fizycznej zaobserwowano tylko dla kwestii związanych z zainteresowaniem, przyjemnością i zmęczeniem. Aktywność fizyczna nie była pozytywnie skojarzona z innymi objawami depresji takimi jak myśli samobójcze, trudności z koncentracją czy problemy ze snem.
Autorzy zauważyli, że AF wykazała związek z niższym poziomem objawów depresji niezależnie od wieku, płci, rasy, statusu społeczno-ekonomicznego, stanu zdrowia i innych czynników ryzyka depresji. Zwrócili także uwagę na kilka ograniczeń swojego badania. Były nimi: brak danych o jakości i rodzaju aktywności fizycznej, możliwość wystąpienia błędów pomiarowych i zniekształceń zgłaszania oraz brak informacji o przyczynowości między AF a depresją.
Wnioski: implikacje i zalecenia dla przyszłych badań
Autorzy wnioskują, że związek między aktywnością fizyczną a depresją zależy od rodzaju objawów depresji. Sugerują, że AF może wpływać na depresję poprzez mechanizmy biologiczne (np. zapalenie), psychologiczne (np. samoocena) lub społeczne (np. aspekty społeczne związane z AF) lub ich kombinację. Podkreślają również znaczenie badania odrębnych aspektów depresji, a nie tylko jej ogólnego poziomu.
