Od dawna wiemy, że obcowanie z terenami zielonymi przynosi liczne korzyści dla zdrowia człowieka. Zwłaszcza pod względem psychicznym. Kontakt z naturą i otaczanie się zielenią może skutecznie redukować stres, poprawiać nastrój oraz zmniejszać ryzyko występowania depresji i niepokoju. Zieleń otaczająca najbliższe otoczenie wokół domu zachęca również do aktywności fizycznej na świeżym powietrzu. A to sprzyja ogólnemu samopoczuciu i poprawie kondycji fizycznej. Okazuje się, że życie na obszarach z większą ilością zielni może również poprawić funkcje poznawcze.
Korzyści płynące z otaczania się zielenią
Życie w pobliżu terenów zielonych może przynieść liczne korzyści. Ostatnio naukowcy z Boston University School of Public Health dostarczyli nowych dowodów na związek między zielenią a funkcjami poznawczymi. Badacze wykazali, że mieszkanie blisko terenów zielonych może poprawić funkcje poznawcze u kobiet w średnim wieku. Wyniki tego badania opublikowano w czasopiśmie JAMA Network Open. Natomiast o wpływie aktywności fizycznej na funkcje poznawcze pisaliśmy tutaj.
Okazuje się, że zwiększenie terenów zielonych na obszarach mieszkalnych ma pozytywny wpływ na szybkość przetwarzania, funkcje poznawcze oraz uwagę ich mieszkańców. Dodatkowo naukowcy stwierdzili, że związek między zielenią a funkcjami poznawczymi można wytłumaczyć zmniejszeniem depresji. Ta natomiast jest również czynnikiem ryzyka otępienia, potocznie demencji.
Naukowcy już wcześniej udowadniali, że ekspozycja na parki, ogrody społecznościowe i inną zieleń koreluje z poprawą zdrowia psychicznego. Jednak dopiero to badanie pokazuje korzystny wpływ zieleni na funkcje poznawcze u osób w starszym wieku.
Zieleń wokół domu a funkcje poznawcze
Badanie obejmowało ponad 13 000 kobiet w wieku 61 lat, głównie rasy białej. Wykorzystano znormalizowany różnicowy wskaźnik wegetacji (NDVI), oparty na obrazach satelitarnych, do oceny ekspozycji na tereny zielone. Ponadto naukowcy przeprowadzili pomiary szybkości psychomotorycznej, uwagi, uczenia się i pamięci roboczej u kobiet. Wyniki pokazały, że ekspozycja na tereny zielone wiązała się ze zwiększoną szybkością psychomotoryczną i uwagą.
Wyniki badania były skorygowane o różne czynniki, takie jak wiek, rasa, dzieciństwo, dorosłość i status społeczno-ekonomiczny sąsiedztwa. Analiza danych wykazała, że tereny zielone były związane z wyższymi wynikami w funkcji poznawczych. Jednak nie stwierdzono związku między zielenią a dobrą pamięcią roboczą.
Choć badanie dostarcza dowodów na związek między zielenią a funkcjami poznawczymi, metryka terenów zielonych wykorzystana w badaniu nie uwzględniała poszczególnych typów roślinności. W przyszłości naukowcy planują skupić się na konkretnych elementach zieleni, takich jak drzewa czy trawa, aby lepiej zrozumieć, jakie czynniki przyczyniają się do korzyści dla zdrowia.
Czy tereny zielone mogą opóźnić demencję?
Naukowcy podkreślają, że tereny zielone mogą mieć korzystny wpływ na funkcje poznawcze poprzez zmniejszenie depresji. Badanie sugeruje, że ekspozycja na tereny zielone powinna być rozważana jako potencjalny czynnik redukujący depresję i poprawiający funkcje poznawcze. Natomiastfunkcje poznawcze w średnim wieku są silnym predyktorem tego, czy dana osoba może rozwinąć demencję w późniejszym życiu. O tym, co wspólnego ma depresja i otępienie (demencja) pisałam tutaj.
W skrócie zaburzenia funkcji poznawczych są powszechne zarówno w przypadku depresji, jak i otępienia. W przypadku depresji, w przeciwieństwie do otępienia, często można zaobserwować poprawę funkcji poznawczych, gdy choroba ustępuje. Zarówno depresja, jak i otępienie, charakteryzują się podobnymi objawami na początku, prowadząc do zaburzeń funkcji poznawczych i obniżenia nastroju. Wielu starszych pacjentów cierpiących na zaburzenia otępienne jednocześnie boryka się z depresją, co jest częstym zjawiskiem.
Warto otaczać się zielenią!
Podsumowując, badanie naukowców z Boston University School of Public Health potwierdza, że życie w otoczeniu większej ilości zieleni może poprawić funkcje poznawcze u kobiet w średnim wieku. Ekspozycja na tereny zielone wiązała się z lepszą szybkością przetwarzania, uwagą oraz ogólnymi funkcjami poznawczymi. Tereny zielone powinny być uwzględniane w planowaniu przestrzennym i rozwoju miast, aby poprawić zdrowie i jakość życia mieszkańców.
Badacze chcieliby powtórzyć badanie wśród różnych populacji rasowych i etnicznych. Ponadto mają nadzieję na ocenę związku między zielenią a funkcjami poznawczymi w dłuższym czasie. Z niecierpliwością czekamy na kontynuację badań i wyniki dalszych analiz.
