Status socjoekonomiczny, czyli poziom wykształcenia, styl życia, bezrobotność czy wysokość dochodów to elementy, które mogą znacząco odróżniać ludzi od siebie. A nawet różnić pod względem reakcji na terapię. Okazuje się, że czynniki społeczno-ekonomiczne odgrywają kluczową rolę w odpowiedzi pacjentów na farmakoterapię w leczeniu depresji.
Leczenie depresji
Depresja jest zaburzeniem, które dotyka wielu ludzi niezależnie od wieku i pochodzenia. Charakteryzuje się między innymi spadkiem nastroju, energii, zwiększoną męczliwością, zaburzeniami snu i poczuciem winy. Więcej o objawach depresji znajduje się w tym artykule.
Osoby, które chorują na depresję, korzystają z różnych form leczenia. Jednak najczęściej wybierają psychoterapię, farmakoterapię lub połączenie tych dwóch metod. Można stosować terapię indywidualną, grupową, spotkania z rodzinami, psychoedukację. Celem edukacji jest nauczenie pacjenta rozpoznawać, że coś się z nim dzieje, jeśli miałby nawrót choroby. W Polsce stosuje się zarówno opiekę ambulatoryjną, jak i stacjonarną.
Wpływ statusu socjoekonomicznego na efekty farmakoterapii
Badacze sprawdzali wpływ zmiennych socjoekonomicznych na wyniki leczenia farmakologicznego zaburzeń depresyjnych. Wykorzystali do tego badanie kliniczne przeprowadzone przez Uniwersytet w Cincinnati (2008-2014r.) z udziałem 665 osób dorosłych z ciężkimi epizodami depresyjnymi. W końcowej analizie naukowców okazało się, że osoby o niższych dochodach i wykształceniu oraz członkowie populacji mniejszościowych, mają słabsze wyniki leczenia depresji, nawet jeśli otrzymują równy dostęp do leczenia.
Według danych zebranych podczas badania:
- Osoby bezrobotne miały o 6,6% mniejszą poprawę w porównaniu z osobami zatrudnionymi.
- Osoby bez wyższego wykształcenia miały o 9,6% mniejszą poprawę w porównaniu z osobami z wyższym wykształceniem.
- Pacjenci o rasie białej mieli o 11,3% wyższe wyniki leczenia niż pacjenci z populacji mniejszościowej.
- Pacjenci zatrudnieni z wyższym wykształceniem, o wysokich dochodach, rasy białej mieli o 26% wyższą poprawę w porównaniu do osób bez wyższego wykształcenia, bezrobotnych, innej rasy niż biała.
Potencjalne przyczyny
Badacze wymieniają kilka potencjalnych przyczyn korelacji statusu socjoekonomicznego z efektywnością leczenia depresji. Być może osoby bezrobotne, bez wyższego wykształcenia i innej rasy niż biała mają więcej stresu przewlekłego na co dzień. Natomiast zarówno przewlekły długotrwały, jak i zmienny stres zakłóca proces leczenia depresji. Inną potencjalną przyczyną, o której mówią naukowcy to środowisko życia. Zakładają, że na pacjentów lepiej wpływa powrót z pracy do zamożnego domu z wykształconą rodziną niżeli stałe przebywanie w biednej dzielnicy z różnorodnością problemów wokół siebie. Kolejną kwestią może być po prostu jakość leczenia depresji związana z nakładami finansowymi.
Podsumowanie
Niezwykle istotne jest usuwanie barier w dostępie do leczenia. Niewątpliwie jednak specjaliści powinni brać pod uwagę środowisko społeczno-ekonomiczne pacjenta. Może ono wpływać na jego zdolności do poprawy podczas leczenia depresji. Wnioskując na podstawie wyników badań osoby bezrobotne i o niższym wykształceniu mają słabszą poprawę długotrwałego leczenia farmakologicznego. Dlatego należy uwzględniać czynnik socjoekonomiczny podczas planowania terapii.
