Zespół tajwańskich naukowców przeprowadził ogólnokrajowe badanie dotyczące wpływu stosowania metylofenidatu na ryzyko wystąpienia wypadków komunikacyjnych wśród osób z ADHD. Badanie to jest kolejnym przykładem wykorzystania kompleksowej bazy danych, opartej na tajwańskim systemie opieki zdrowotnej, który obejmuje 99,5% populacji kraju.
Wypadki drogowe w ADHD
Związek między ADHD a zwiększonym ryzykiem wypadków komunikacyjnych jest dobrze udokumentowany i szeroko opisywany w literaturze naukowej. Czy jednak leki na ADHD są w stanie zmniejszyć częstość wypadków drogowych? Zespół tajwańskich naukowców postanowił zbadać, czy stosowanie metylofenidatu — leku stymulującego najczęściej stosowanego u osób z ADHD — wpływa na to ryzyko.
Wpływ metylofenidatu na ryzyko wypadków komunikacyjnych
Badaniem objęto 114 486 osób z rozpoznanym ADHD oraz 338 261 osób bez tej diagnozy. Na początku naukowcy porównali częstość wypadków komunikacyjnych w obu grupach. Następnie osoby z ADHD podzielono na dwie grupy: przyjmujących metylofenidat (89 826 osób) oraz nieprzyjmujących leku (24 660 osób).
Aby lepiej zrozumieć wpływ leczenia, zastosowano metodę SCCS (self-controlled case series), w której każda osoba stanowi własny punkt odniesienia. Oceniano, jak często dochodziło do wypadków w okresach przyjmowania leku na ADHD i poza nimi.
W analizie uwzględniono także zmienne takie jak wiek, płeć i inne zaburzenia psychiczne współwystępujące z ADHD.
Mężczyźni z ADHD częściej biorą udział w wypadkach komunikacyjnych
Badacze wykazali, że osoby z ADHD – szczególnie mężczyźni – są bardziej narażone na wypadki komunikacyjne niż osoby bez tego zaburzenia. Ryzyko to było wyższe o 24%.
Co istotne, ryzyko okazało się większe w przypadku współwystępowania innych schorzeń, takich jak padaczka, zaburzenia opozycyjno-buntownicze czy niepełnosprawność intelektualna. U kobiet z ADHD nie zaobserwowano istotnego wzrostu ryzyka. Wyjątkiem były kobiety, które miały współwystępujące zaburzenia ze spektrum autyzmu lub niepełnosprawność intelektualną.
Czytaj także: Metylofenidat poprawia labilność emocjonalną dzieci z ADHD
Lek na ADHD zmniejsza ryzyko wypadków drogowych
Wyniki badania wykazały, że stosowanie metylofenidatu istotnie zmniejsza ryzyko wypadków drogowych. Zależność tą zrobserowoano zarówno u pacjentów z ADHD bez innych zaburzeń, jak i u tych ze współwystępującymi problemami psychicznymi.
Efekt ochronny był zależny od dawki leku. W porównaniu do osób nieprzyjmujących metylofenidatu, osoby, które otrzymały do 180 dawek dobowych (DDD – dawka dobowa zdefiniowana, standardowa jednostka stosowana do określania średniego zapotrzebowania na lek), miały o 77% niższe ryzyko wypadku, a osoby z dawką powyżej 180 dawek dobowych miały aż o 93% niższe ryzyko.
Oznacza to, że leczenie metylofenidatem mogło w znacznym stopniu zapobiec wypadkom w analizowanych grupach. Efekt ten był widoczny również wśród osób z ADHD, które miały dodatkowe zaburzenia neurologiczne lub psychiczne.
Czytaj także: Leki na ADHD pomagają w kontrolowaniu uzależnienia od opioidów u kobiet w ciąży
Metylofenidat czynnikiem zwiększającym bezpieczeństwo na drodze
Badanie stanowi ważny dowód na to, że osoby z ADHD mają wyższe ryzyko uczestniczenia w wypadkach komunikacyjnych w porównaniu do ogólnej populacji. Jednocześnie, wyniki te podkreślają znaczenie odpowiedniego leczenia, w tym stosowania metylofenidatu, które może znacząco przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa na drodze i zmniejszenia ryzyka wypadków.