Impulsywny – z definicji – szybko, wyraziście reagujący na bodźce, porywczy. Samo wytłumaczenie sugeruje dwa oblicza tej cechy. Z podziwem patrzymy na osoby spontaniczne, „chwytające życie garściami”, zabawne, otwarte, towarzyskie. Jednak za tą charakterystyką kryje się również nadmierna skłonność do podejmowania nieprzemyślanych, często ryzykownych, tragicznych w skutkach decyzji.
Czy każdy jest wyposażony w taki sam zestaw hamulców? A może istnieją ludzie bardziej narażeni na niepohamowane reakcje? Jak to sprawdzić?
Temu zjawisku bliżej postanowili przyjrzeć się naukowcy z UC Berkely i Harvard University. Dzięki współpracy powstał test mający na celu obiektywne zbadanie „pilnej reakcji na negatywne bodźce” (negative urgency) mającej udowodniony związek z zaburzeniami tj. depresja, natręctwa, zaburzenia odżywiana czy samookaleczenia.
Jak właściwie zmierzyć tak z pozoru subiektywne odczucia? Otóż okazuje się, że impulsywna reakcja na silne emocje koreluje z tym, jak szybko reagujemy na bodźce wizualne, w szczególności te negatywne (Brain and Neuroscience Advances).
Na tej podstawie opracowano test. 450 uczestnikom, w tym 150 pacjentom psychiatrycznym, pokazywano na zmianę różne ilustracje. Jedne prezentowały obrazki budzące pozytywne emocje np. dzieci bawiące się z kotkami, natomiast inne ilustracje miały za zadanie sprowokować negatywne wrażenia – przedstawiały przykładowo ofiary głodu. Po ujrzeniu treści, zadaniem badanego było wciśnięcie guzika z napisem „pozytywny” lub „negatywny”. Od czasu do czasu, po wyświetleniu smutnego obrazka, uczestnik dostawał komunikat „stop”, po którym miał wstrzymać się od reakcji. Osoby, które we wstępnej ankiecie wykazywały skłonność do osłabionej kontroli impulsu, rzeczywiście naciskały guzik zanim nawet pojawił się komunikat „stop”.
„Wyniki jednoznacznie wskazują na to, że istnieją osoby, którym znacznie trudniej jest kontrolować impulsy wywoływane przez negatywne emocje. Jest to niezwykle ważna kwestia, ponieważ w najgorszym wypadku, może to prowadzić do ekstremalnych zachowań – samookaleczania, czy nawet samobójstwa.” – podsumowuje J.D. Allen, jeden z autorów badania.
Bez wątpienia, nie wszyscy możemy być mierzeni jedną miarą. Ta świadomość, wraz z opisanym powyżej testem, może stać się ważnym narzędziem do wcześniejszego wykrywania i zapobiegania chorobom psychicznym wśród osób w szczególny sposób na nie narażonych.
Na podstawie:
- Kenneth J. D. Allen, Sheri L. Johnson, Taylor A. Burke, M. McLean Sammon, Christina Wu, Max A. Kramer, Jinhan Wu, Heather T. Schatten, Michael F. Armey, Jill M. Hooley. Validation of an emotional stop-signal task to probe individual differences in emotional response inhibition: Relationships with positive and negative urgency. Brain and Neuroscience Advances, 2021; 5: 239821282110582 DOI: 10.1177/23982128211058269
- University of California – Berkeley. “Oops! You did it again; new test predicts if impulsivity is pathological: Acting more recklessly when your emotions run high can be correlated with how fast your react to disturb‐ ing images.” ScienceDaily. ScienceDaily, 6 December 2021. <www.sciencedaily.com/releases/2021/12/211206220014.htm>.
