Skuteczna komunikacja to przede wszystkim poprawa relacji z ludźmi, którzy nas otaczają. Polega na wdrożeniu kilku uniwersalnych zasad, które powinniśmy stosować na co dzień, aby weszły nam w nawyk zarówno w życiu prywatnym jak i zawodowym.
Słuchanie z zaangażowaniem
Komunikując się z innymi, często koncentrujemy się na tym, co powinniśmy powiedzieć. Jednak skuteczna komunikacja polega w mniejszym stopniu na mówieniu, a w zdecydowanie większym na słuchaniu. Dobre słuchanie oznacza nie tylko rozumienie słów czy przekazywanych informacji, ale także rozumienie emocji, które rozmówca próbuje nam przekazać. Kiedy jesteśmy zaangażowanymi słuchaczami, nie tylko lepiej zrozumiemy drugą osobę, ale także sprawimy, że poczuje się ona wysłuchana i zrozumiana, co może pomóc w zbudowaniu silniejszej i głębszej więzi.
Komunikując się w ten sposób, doświadczamy również stanu, który obniża poziom stresu oraz poprawia samopoczucie emocjonalne i fizyczne. Na przykład, jeśli osoba, z którą rozmawiamy, jest spokojna, słuchanie z zaangażowaniem pomoże uspokoić również nas. Podobnie, jeśli ktoś jest wzburzony, możemy pomóc mu się uspokoić, słuchając z uwagą i sprawiając, że poczuje się zrozumiany.
Zwracanie uwagi na sygnały niewerbalne
Sposób, w jaki patrzymy, słuchamy, poruszamy się i reagujemy na drugą osobę, mówi jej więcej o tym, co czujemy, niż tylko same słowa. Komunikacja niewerbalna, czyli mowa ciała, obejmuje mimikę twarzy, ruchy i gesty, kontakt wzrokowy, ton głosu, postawę, a nawet napięcie mięśni i oddech.
Rozwijanie umiejętności rozumienia i wykorzystywania komunikacji niewerbalnej może pomóc w nawiązywaniu kontaktów z innymi, wyrażaniu tego, co naprawdę mamy na myśli, radzeniu sobie w trudnych sytuacjach oraz budowaniu lepszych relacji w domu i w pracy.
Kontrolowanie stresu
Na pewno pamiętamy sytuacje, kiedy odczuwaliśmy stres, będąc z przyjaciółmi czy w pracy, a potem zrobiliśmy coś, czego później żałowaliśmy. Jeśli potrafimy szybko rozładować stres i uspokoić się, nie tylko unikniemy sami takiego stanu, ale w wielu przypadkach uspokoimy także drugą osobę.
W sytuacjach takich jak rozmowa o pracę, spotkanie biznesowe, spotkanie pod dużą presją lub przedstawienie rodzinie bliskiej osoby, ważne jest, aby panować nad emocjami, myśleć w sposób przemyślany i skutecznie komunikować się w danej sytuacji.
Dobrym pomysłem jest stosowanie taktyki „na zwłokę”, aby dać sobie czas do namysłu i odpowiedzi. Zanim odpowiemy, możemy poprosić o powtórzenie pytania lub o wyjaśnienie wypowiedzi. Warto także robić przerwy, aby zebrać myśli. Cisza nie musi być czymś złym — przerwa może sprawić, że odpowiedź będzie bardziej przemyślana i opanowana. Kiedy rozmowa staje się gorąca, potrzebujemy natychmiastowego sposobu, aby zmniejszyć intensywność emocji. Ucząc się szybkiego redukowania stresu w danej chwili, możemy bezpiecznie ocenić silne emocje, których doświadczamy, regulować swoje uczucia i zachowywać się odpowiednio do sytuacji.
Najlepszym sposobem na szybkie i niezawodne rozładowanie stresu są zmysły — wzrok, dźwięk, dotyk, smak, zapach lub ruch. Można na przykład włożyć do ust miętę pieprzową, wcisnąć do kieszeni piłeczkę antystresową, wziąć kilka głębokich oddechów, zacisnąć i rozluźnić mięśnie lub po prostu przywołać kojący, bogaty w zmysły obraz. Każdy człowiek inaczej reaguje na bodźce sensoryczne, więc warto znaleźć mechanizm, który najlepiej nam odpowiada.
Co więcej, warto także poszukać humoru w napiętej sytuacji, który jest świetnym sposobem na rozładowanie stresu podczas komunikacji. Kiedy my sami lub osoby z naszego otoczenia zaczynają brać sprawy zbyt poważnie, należy znaleźć sposób na rozładowanie nastroju, opowiadając dowcip lub zabawną historię.
Poprawa asertywności
Bezpośrednie, asertywne wyrażanie się zapewnia jasną komunikację i może pomóc zwiększyć poczucie własnej wartości i umiejętności podejmowania decyzji. Bycie asertywnym oznacza wyrażanie swoich myśli, uczuć i potrzeb w sposób otwarty i szczery. To stawanie w swojej obronie i szanowanie innych. Nie należy mylić tego z byciem wrogim, agresywnym czy wymagającym. Warto wiedzieć, że skuteczna komunikacja zawsze polega na zrozumieniu drugiej osoby, a nie na wygrywaniu kłótni czy narzucaniu innym swojego zdania.
Aby poprawić swoją asertywność, należy doceniać siebie i swoje możliwości. Są one tak samo ważne, jak te innych osób. Szczególnie ważne jest to w przypadku wyrażania negatywnych myśli w pozytywny sposób. Dobrze jest się złościć, ale należy również zachować szacunek dla rozmówcy.
Należy również pozytywnie odbierać informacje zwrotne — przyjmować komplementy, uczyć się na błędach, prosić o pomoc, gdy jest potrzebna.
Nie bójmy się mówić „nie”. Znajmy swoje granice i nie pozwólmy, by inni nas wykorzystywali. Starajmy się szukać alternatywnych rozwiązań, tak aby wszyscy czuli się dobrze w efekcie końcowym.
Rozwijajmy techniki asertywnej komunikacji, które pomogą nam w lepszym kontakcie z innymi. Asertywność empatyczna to wyrażanie wrażliwości na drugą osobę. Najpierw należy rozpoznać sytuację lub uczucia drugiej osoby, a następnie wyrazić swoje potrzeby lub opinię.
Eskalację asertywności można zastosować, gdy pierwsze próby nie przyniosły rezultatu. W miarę upływu czasu stajemy się coraz bardziej stanowczy, co może obejmować określenie konsekwencji, jeśli własne potrzeby nie zostaną zaspokojone.
