Poniższe informacje opracowano zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. W żadnym wypadku nie mogą one zastępować konsultacji z lekarzem, który podejmuje ostateczną decyzję, co do przydatności leku w konkretnym zastosowaniu rozważając wszystkie korzyści i ryzyka.
Co to jest wenlafaksyna?
Wenlafaksyna jest lekiem należącym do grupy SNRI (inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny). Jest wykorzystywana do leczenia depresji, zaburzeń lękowych, zespołu stresu pourazowego, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Używana jest również w leczeniu zespołu napięcia przedmiesiączkowego, napięciowych bóli głowy i neuropatii cukrzycowej
Czy wenlafaksyna może utrudniać zajście w ciążę?
Obecnie nie wykazano, aby wenlafaksyna miała jakikolwiek wpływ na zajście w ciążę. Należy jednak przede wszystkim pamiętać, że nieleczona depresja i stany lękowe, za pośrednictwem hormonów stresu, znacznie obniżają możliwość zajścia w ciążę. W związku z tym, przyjmowanie sertraliny zwiększa szansę kobiety na zajście w ciążę o ok. 30-40%% (Cesta et al. 2016).
Dowiedziałam się właśnie, że jestem w ciąży. Czy powinnam przestać przyjmować lek?
Przede wszystkim nie wolno podejmować żadnych decyzji dotyczących przyjmowania leków bez konsultacji z lekarzem. W przypadku niektórych kobiet korzyści z leczenia przeciwdepresyjnego podczas ciąży przewyższają potencjalne ryzyko. Jeśli chcesz przerwać leczenie, lekarz może zasugerować stopniowe zmniejszanie dawki leku. Nagłe przerwanie farmakoterapii może spowodować pojawienie się objawów odstawiennych.
Ponadto, u niektórych osób, po odstawieniu, może dojść do nawrotu choroby.
Czy wenlafaksyna zwiększa ryzyko poronienia?
Poronienie może pojawić się w każdej ciąży, a jego ryzyko – także bez przyjmowania leków – jest dosyć wysokie, wynosi bowiem 20%. Aktualne badania mówią, iż wenlafaksyna nie zwiększa ryzyka poronienia. (Reprod Toxicol 2019)
Czy przyjmowanie wenlafaksyny w pierwszym trymestrze może wywołać wady wrodzone u płodu?
Każda ciąża związana jest z ryzykiem powstania wad wrodzonych u dziecka. Jest to tzw ryzyko populacyjne, stanowi ono 3-5% wszystkich ciąż.
Badaniom poddano łącznie ponad 3000 noworodków urodzonych przez kobiety, które zażywały wenlafaksynę we wczesnej ciąży i podczas pierwszego trymestru. Ryzyko pojawienia się wad wrodzonych nie było większe niż w populacji ogólnej. (Basic Clinton Pharmacol Toxicol.2016)
Czy przyjmowanie wenlafaksyny w drugim i trzecim trymestrze wiąże się z innymi powikłaniami w ciąży?
Z niektórych badań wynikało, że zażywanie wenlafaksyny podczas ciąży może zwiększyć ryzyko porodu przedwczesnego (przed 37 tyg.), inne nie potwierdziły powyższego wpływu.
W jednym z badań zauważono związek pomiędzy przyjmowaniem wenlafaksyny a nieco zwiększonym ryzykiem takich wad jak wrodzone zmiany patologiczne czaszki czy bezmózgowie (JAMA Psychiatry 2020)
Trudno jest jednak jednoznacznie wykazać, czy wpływ na ewentualne komplikacje w ciąży ma lek, czy też sama obecność choroby jaką jest depresja.
Czy przyjmowanie wenlafaksyny w ciąży powoduje długookresowe skutki w zachowaniu lub problemy z nauką u dziecka?
Obecnie brak jest jakichkolwiek dowodów świadczących o tym, że zażywanie wenlafaksyny przez okres ciąży może mieć wpływ na rozwój dziecka.
W jednym z badań zauważono nieznacznie niższy poziom IQ u dzieci matek leczonych wenlafaksyną w porównaniu do matek zdrowych, kolejne badania sugerują natomiast, iż to nieznaczące obniżenie IQ jest porównywalne do IQ dzieci matek chorych na depresję w ciąży.
Lekarz zalecił przyjmowanie leku przez całą ciążę. Czy wywoła to objawy odstawienie u dziecka?
Istnieje taka możliwość. W przypadku przyjmowania wenlafaksyny w okresie okołoporodowym, szczególnie przy wyższych dawkach leku, przez kilka pierwszych dni po porodzie, u dziecka mogą pojawić się objawy takie jak: rozdrażnienie, wymioty, płacz, podwyższone napięcie mięśniowe, zaburzenia snu, drżenia, brak zainteresowania pokarmem, zaburzenia regulacji temperatury ciała i problemy z oddychaniem. Powyższe objawy, jeśli w ogóle się pojawią, najczęściej zaczynają się od 4 dnia życia. Chociaż w większości przypadków problemy te mają niewielkie nasilenie i ustępują samoistnie w czasie od 2 do 21 dni.
Powyższe objawy będą miały jeszcze mniejsze nasilenie, jeśli kobieta nadal zażywająca lek będzie karmić noworodka piersią
Badania nie odnotowały, aby powyższe objawy miały związek z ewentualnymi problemami zdrowotnymi w przyszłości.
Czy mogę zażywać wenlafaksynę karmiąc piersią?
Wenlafaksyna przechodzi do kobiecego mleka w bardzo niewielkiej ilości. W badaniach nie odnotowano negatywnego wpływu na noworodka. W razie jakichkolwiek niepokojących dolegliwości zawsze warto skonsultować się z pediatrą. Badanie długoterminowe dotyczące wpływu na dziecko nie zostały przeprowadzone.
Jeśli mężczyzna przyjmuje lek, to czy może mieć to wpływ na jego płodność lub ewentualne pojawienie się wad wrodzonych u dziecka?
Obecnie nie ma badań, które sugerowałyby wpływ zażywanej przez ojca wenlafaksyny na rozwój wad wrodzonych u dziecka.
Literatura:
- Dorte Lassen, Zandra Nymand Ennis, Per Damkier First Trimester Pregnancy Exposure to Venlaxine or Duloxetine and Risk of Major Congenital Malformation: a Systematic Review Basic Clin Pharmacol Toxicol 2016 Jan;118(1):32-6. doi: 10.1111/bcpt.12497
- Kayla N Anderson, Jennifer N Lind, Regina M Simeone, William V Bobo, Allen A Mitchell, Tiffany Riehle-Colarusso, Kara N Polen, Jennita Reefhuis Maternal Use Of Specific Antidepressant Medications During Early Pregnancy and the Risk of Selected Birth Defects JAMA Psychiatry 2020 Dec 1;77(12):1246-1255
- J L Richardson, F Martin, H Dunstan, A Greenall, S Stephens, L M Yates, S H L Thomas Pregnancy Outcomes Following maternal venlafaxine use: a prospecitve cohort study Reprod Toxicol 2019 Mar;84:108-113.
- Venlafaxine Hydrochloride and breastfeeding. Are they compatible? (e-lactancia.org)
