Czym jest joga?
Mając imponującą historię około 5000 lat, joga stała się terminem nadawanym niezliczonym filozofiom, praktykom duchowym i ezoterycznym, a także zwykłym środkom poznania.
Od praktycznej strony zajęcia jogi można określić jako praktykę świadomego ruchu w połączeniu z praktyką uważności. Istnieją trzy kluczowe cechy wspólne dla różnych stylów jogi:
- pranayama, czyli praktyka oddechu
- asany, czyli pozycje fizyczne
- medytacja, czyli skupienie na chwili obecnej.
W czasach współczesnych praktyka stała się narzędziem uniwersalnym, służącym do zachowania szeroko pojętego zdrowia psychofizycznego. Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że joga może przynosić wiele korzyści dla zdrowia, takich jak zmniejszenie odczuwanego niepokoju, redukcja stresu, bólu pleców, stymulacja funkcji mózgu czy zapobieganie chorobom serca. Badania wykazują również, że joga stosowana jako forma terapii uzupełniającej obok konwencjonalnych zabiegów medycznych, może mieć duże znaczenie w kwestii poprawy jakości życia.
Jakie jest jej znaczenie w kontekście ADHD?
Choć baza badań dotyczących wpływu jogi na ADHD wciąż jest na etapie rozwoju, a wyniki często nie są jednoznaczne, te związane z jogą, zwłaszcza dla dzieci, wydają się być obiecujące.
Joga a funkcje poznawcze
Wnioski z badań wykazują, że praktyka jogi składająca się z ćwiczeń oddechowych, pozycji rozwijających poczucie równowagi ciała oraz koncentracji może wzmocnić umiejętność utrzymania uwagi, również w obliczu bodźców rozpraszających, oraz rozwinąć określone komponenty funkcji wykonawczych u dzieci z ADHD. Dodatkowo w badaniu przeprowadzonym w Indiach, dzieci z ADHD uczęszające na zajęcia, zarówno z perspektywy rodziców, jak i nauczycieli w środowisku szkolnym wykazały trwałą poprawę zachowań, szczególnie w zakresie zdolności do utrzymania uwagi w klasie, czy umiejętności organizacyjnych przy odrabianiu zadań domowych.
Joga a nadpobudliwość i impulsywność
Według badań, ćwiczenie jogi przynosi znaczną poprawę w zakresie złagodzenia odczuwanych objawów związanych z impulsywnością, oraz poczuciem niepokoju u dzieci z ADHD.
Praktyka jogi zmniejsza aktywność współczulnego układu nerwowego, zwiększając ją w przywspółczulnym układzie nerwowym, co przekłada się na poczucie równowagi w ciele i umyśle oraz zwiększoną samoregulację emocjonalną. Może to wskazywać na to, że joga może mieć zastosowanie w przypadku łagodzenia objawów impulsywności charakterystycznych dla ADHD.
Czy joga może wpłynąć na działanie mózgu?
W badaniu zorientowanym na sprawdzenie wpływu jogi na mózg, badacze obserwowali różnice w skanach mózgu u osób, które praktykowały jogę i tych, które jej nie praktykowały, zaobserwowali, że skany osób, które podejmowały taką aktywność, wykazywały poprawę w:
– hipokampie, odpowiedzialnym m.in. za przetwarzanie wspomnień i wspierającym uczenie się
– ciele migdałowatym, odpowiedzialnym za przetwarzanie emocji
– korze przedczołowej, zarządzającej m.in. funkcjami wykonawczymi.
Te zmiany mogłyby wyjaśnić korzyści dla zdrowia psychicznego, które badani zgłaszali po rozpoczęciu praktyki jogi. Dodatkowo, zmiany w korze przedczołowej mogą również wyjaśniać, dlaczego niektóre osoby z ADHD zauważają poprawę objawów po ćwiczeniu jogi. Kora przedczołowa może nie działać tak efektywnie u osób z ADHD, więc skupienie się na czynnościach wzmacniających ten obszar może zmniejszyć objawy rzutujące na funkcje wykonawcze, takie jak trudności z utrzymaniem uwagi, czy poczuciem upływu czasu.
Podsumowując..
Mimo długiej historii, joga wydaje się być tematem powoli rozkwitającym w sferze naukowej, zwłaszcza w kontekście jej wpływu na ADHD. Praktykowanie jej, jako skutecznej i mało ryzykownej metody stanowiącej uzupełnienie terapii konwencjonalnej, poprawiającej wyniki poznawcze i funkcjonalne osób z ADHD zdecydowanie jest obszarem wartym bliższego przyjrzenia się. Pozostało nam oczekiwać na kolejne informacje w tej sprawie.
Warto zaznaczyć, że w naszej praktyce od kilku miesięcy stosujemy jogę u osób z ADHD na zajęciach ułożonych specjalnie dla osób mierzących się z natłokiem myśli, rozdrażnieniem, poczuciem ciągłego przemęczenia. Efekty są zachęcające…
Osoby zainteresowane tematyką najnowszych informacji naukowych ze świata ADHD zapraszamy na naszą grupę ADHD u dzieci, ADHD u kobiet oraz ADHD u dorosłych.
Zapraszam też do subskrybowania naszego kanału na YT, gdzie zajmujemy się tematyką ADHD.
