Prawdopodobnie trudno było spodziewać się, że na tym etapie swojego życia będziemy znowu wychowywać dzieci. Czasami wymagania fizyczne, emocjonalne i finansowe mogą wydawać się przytłaczające. Dlatego tak ważne jest, aby zadbać o siebie i uzyskać właściwe wsparcie.
Kiedy jesteśmy pochłonięci codziennymi obowiązkami związanymi z wychowywaniem wnuków, łatwo jest odłożyć na bok własne potrzeby. Ale dbanie o siebie to konieczność, a nie luksus. Nie da się być dobrym opiekunem, gdy jest się przytłoczonym i emocjonalnie wyczerpanym. Często, aby nadążyć za wnukami, trzeba być spokojnym i skoncentrowanym. Dbanie o własne zdrowie psychiczne i fizyczne jest doskonałym sposobem na osiągnięcie tego celu.
Nasze zdrowie jest równoznaczne ze zdrowiem naszych wnuków. Jeśli nie będziemy dbać o swoje zdrowie, nie będziemy też w stanie zadbać o swoje wnuki. Priorytetem powinno być spożywanie pożywnych posiłków, regularne ćwiczenia fizyczne i odpowiednia ilość snu. Nie zapominajmy o wizytach u lekarza i uzupełnianiu leków.
Co więcej, wygospodarowanie czasu na odpoczynek i relaks jest niezbędne, aby uniknąć wypalenia zawodowego i depresji. Wykorzystajmy swój “czas dla siebie”, aby naprawdę to zrobić. Zamiast oglądać codziennie wieczorem telewizję, wybierzmy aktywności, które wywołują relaksację, takie jak głębokie oddychanie, joga lub medytacja.
Dobrze jest polegać na pomocy wnuków. Nawet małe dzieci potrafią sprzątać po sobie i pomagać w domu. Pomaganie sprawi również, że wnuki poczują się dobrze.
Znajdźmy wsparcie
Badania pokazują, że dziadkowie, którzy dobrze radzą sobie z dodatkowym stresem związanym z wychowywaniem wnuków, to ci, którzy również szukają wsparcia u innych.
Dobrze jest znaleźć kogoś, z kim będziemy mogli porozmawiać o tym, co przeżywamy. Da nam to szansę przeanalizowania swoich uczuć i akceptacji sytuacji. Jeśli zaprzeczymy lub zignorujemy te uczucia, ujawnią się one w inny sposób i mogą wpłynąć na relacje z wnukami.
Poszukajmy grup wsparcia dla dziadków wychowujących wnuki. Grupy wsparcia, a nawet wsparcie telefoniczne mogą być bardzo pomocne w tym celu i stanowią dobry początek nawiązywania znajomości z osobami w podobnej sytuacji. Rady od osób, które już to przeżyły, mogą zarówno podnieść na duchu, jak i dać konkretne wskazówki dotyczące danej sytuacji.
Warto znaleźć w swojej sieci kontaktów pomoc w zakresie opieki nad dzieckiem. Można zapytać o to w bibliotece czy porozmawiać z innymi rodzicami na placu zabaw. Dowiedzmy się, na przykład, czy ktoś z sąsiadów ma godnego zaufania nastolatka, który mógłby się nim zaopiekować.
Warto również nawiązywać kontakty z rodzicami, którzy mają dzieci. Nawet jeśli mamy wrażenie, że pochodzimy z innego pokolenia, radości i kłopoty związane z wychowywaniem dzieci mogą szybko doprowadzić do powstania wspólnych więzi. Może to zająć trochę czasu, ale nawiązanie przyjaźni z rodzicami dzieci w podobnym wieku zapewni koleżeństwo i pomoc w poruszaniu się w gąszczu problemów, z którymi borykają się współczesne dzieci.
Uświadomienie sobie, że wnuki też będą miały mieszane uczucia
Przeprowadzka do nowego domu nigdy nie jest łatwa, nawet w najlepszych okolicznościach. W sytuacji gdy dzieci tracą regularny kontakt z rodzicem lub rodzicami, przeprowadzka jest jeszcze trudniejsza. Przystosowanie się wnuków zajmie pewien czas, a w międzyczasie mogą sprawiać problemy wychowawcze. Jeśli dzieci były zaniedbywane emocjonalnie lub były maltretowane, rany te nie znikną od razu.
Wnuki mogą mieć także pretensje, że zostały odseparowane od rodzica, i mogą chcieć wrócić, nawet jeśli ich sytuacja domowa była niebezpieczna. Nie należy brać tego do siebie. Więź między rodzicem a dzieckiem jest bardzo silna. Nawet jeśli dzieci są na tyle dorosłe, że rozumieją, że lepiej im będzie z dziadkami, nadal będą tęsknić za rodzicem i zmagać się z poczuciem opuszczenia.
Uczucia wnuków mogą ujawnić się na wiele sposobów, w tym poprzez zachowanie. Wnuki mogą reagować agresją, mogą również wycofać się i odepchnąć rodzica.
Bez względu na ich zachowanie, dzieci potrzebują komfortu i wsparcia ze strony dziadków. Jeśli zaczynamy się złościć lub denerwować, należy postawić się w ich sytuacji. Warto wyobrazić sobie, przez co przeszły, jak bardzo są zagubione, nieufne i przestraszone.
Kiedy wnuki przyjeżdżają po raz pierwszy, mogą być grzeczne i nie sprawiać problemów. Nie należy się zniechęcać zbytnio, jeśli po tej krótkiej fazie zaczną rozrabiać. Nie musi to oznaczać, że źle wywiązujemy się ze swoich obowiązków. Może to być znak, że dziecko wreszcie czuje się na tyle bezpiecznie, by dać upust swoim prawdziwym emocjom.
Skupienie się na stworzeniu stabilnego środowiska
Choć przyzwyczajenie się wnuków do nowego miejsca zamieszkania zajmie im trochę czasu, są pewne kroki, które można podjąć, by ułatwić im tę zmianę. Przede wszystkim wnuki muszą czuć się bezpiecznie. Dzieci dobrze rozwijają się w środowisku, które jest stabilne i przewidywalne.
Warto wiedzieć, że rutyna i harmonogramy sprawiają, że świat dziecka jest bezpieczny. Ustalmy harmonogramy posiłków i pory kładzenia się spać. Stwórzmy specjalne rytuały, które będziemy mogli dzielić z wnukami w weekendy lub podczas szykowania się do snu.
Angażujmy wnuki w urządzanie nowego domu. Pozwólmy wnukom pomagać w pakowaniu i przenoszeniu ich rzeczy w takim zakresie, w jakim pozwalają im na to ich możliwości wiekowe. Zachęcajmy je do dekorowania nowego pokoju i urządzania go tak, jak chcą. Posiadanie pewnej kontroli ułatwi im adaptację w nowym miejscu.
Upewnijmy się, że każdy wnuk ma swoją prywatną przestrzeń. Jeśli wnuki dzielą sypialnię, wykażmy się kreatywnością: użyjmy ścianki działowej, by wydzielić prywatną przestrzeń w większym pokoju, postawmy domek do zabawy na podwórku lub rozstawmy namiot w pokoju rodzinnym.
Zaoferujmy swój czas i uwagę. Możemy być dla swoich wnuków stałą, uspokajającą obecnością. Postarajmy się wygospodarować czas na kontakty z nimi na początku dnia, po powrocie ze szkoły i przed snem.
Zachęcajmy do otwartej i szczerej komunikacji
Otwarte i szczere komunikowanie się z wnukami to jedna z najlepszych rzeczy, jakie możemy zrobić, by pomóc im poradzić sobie z nową sytuacją. Szczególnie ważne jest, by poświęcić czas na zaangażowane słuchanie wnuków. W tym trudnym czasie potrzebują dorosłego, do którego mogą się zwrócić ze swoimi pytaniami, obawami i uczuciami. Warto zaplanować regularne pory, kiedy będziecie siedzieć i rozmawiać ze sobą. Należy wtedy unikać rozpraszaczy w postaci telewizji, telefonów, gier itp.
Warto zachęcać wnuki do mówienia o swoich uczuciach, zarówno tych dobrych, jak i złych. Starajmy się słuchać, nie oceniając ani nie lekceważąc ich uczuć.
Dobrze jest powiedzieć: “Nie wiem”. Nie musimy znać odpowiedzi na wszystko. Na przykład, jeśli nie wiemy, kiedy mama wróci do domu, powiedzmy o tym szczerze. Nie należy unikać odpowiedzi na pytania ani kłamać.
Zachęcajmy do kontaktu z rodzicami
Nie zawsze dzieci mogą utrzymywać kontakt z rodzicami, gdyż czasami może to nie leżeć w ich najlepszym interesie. Ogólnie rzecz biorąc, utrzymywanie kontaktów z rodzicami jest jednak zdrowe dla wnuków, zwłaszcza jeśli mogą z nimi ponownie zamieszkać. Jeśli osobiste spotkanie nie jest możliwe, można zachęcać do kontaktów w inny sposób, np. przez rozmowy telefoniczne, wideoczaty czy maile.
Jak najłagodniej przeprowadzać wizyty u rodziców? Nie stawiajmy wnuka w centrum uwagi. Postarajmy się odłożyć na bok wszelkie uczucia złości czy rozczarowania, jakie żywimy wobec rodziców wnuka. Unikajmy wyładowywania swoich problemów lub mówienia krytycznych rzeczy o rodzicach przy wnuku. Nie wywołujmy poczucia winy z powodu spędzania czasu z rodzicem. Może to być dezorientujące i niepokojące dla dziecka.
Komunikujmy się i współpracujmy z rodzicem wnuka. Róbmy, co możemy, by poprawić relacje. Rodzic powinien poczuć się częścią życia dziecka. Dzielmy się informacjami o szkole dziecka, jego hobby i przyjaciołach. Upewnijmy się, że rodzic ma plan dnia dziecka i informacje kontaktowe.
Sprawmy, by wizyty stały się częścią rutyny wnuków. Kontakt z rodzicami będzie dla dzieci mniej stresujący, jeśli będą wiedziały, czego się spodziewać. Postarajmy się zaplanować wizyty z dużym wyprzedzeniem i wprowadźmy je w regularny harmonogram. Porozmawiajmy z rodzicem z wyprzedzeniem, aby wszyscy mieli jasność, jakie są oczekiwania wobec wizyty. Najlepiej, jeśli zarówno rodzice, jak i dziadkowie będą trzymać się jednakowych zasad.
Bądźmy wrażliwi na uczucia wnuka. Ważne jest, by rozmawiać z wnukiem o tym, jak się czuje w kontakcie z rodzicami. Nawet jeśli dzieci cieszą się na wizytę lub telefon, może ona wywołać wiele emocji, w tym niepewność i zdenerwowanie. Dzieci mogą się obawiać, że rodzic już ich nie kocha lub że nie będą miały o czym rozmawiać. Warto wtedy być przy nich, aby je uspokoić.
Pomóżmy wnukowi poradzić sobie z rozczarowaniem. Czasami wizyty nie przebiegają pomyślnie lub rodzic się nie pojawia. Niemniej jednak unikajmy pokusy mówienia przy wnuku złych lub krzywdzących rzeczy o rodzicu, bo to nie poprawi jego samopoczucia. Zamiast tego porozmawiajmy z wnukiem o tym, co się stało i jak się z tym czuje.
