Nauczyciele mogą stosować pewne strategie, aby pomóc uczniom przejąć kontrolę nad własnym zachowaniem. Nauczyć je, jak dobrze radzić sobie w przestrzeni szkolnej. Oto 12 strategii dla nauczycieli, które przydadzą się w pracy z dziećmi z ADHD, ale nie tylko! Te sposoby inspirują do słuchania, uczenia się i samokontroli.
Dzieci z ADHD w szkole
Zacznijmy od złych wiadomości. Nauczyciele nie mogą kontrolować zachowania swoich uczniów. Dzieje się tak, ponieważ jedyne zachowanie, które dana osoba może kontrolować, to jej własne. Niestety, gdy nauczyciele próbują bezpośrednio ograniczać trudne zachowania dzieci w klasie — to, co uczniowie mówią czy robią — zazwyczaj czują się sfrustrowani i bezradni.
Dobra wiadomość? Nauczyciele mogą zastosować pewne sprawdzone strategie, które pomogą uczniom przejąć kontrolę nad własnym zachowaniem i nauczą ich, jak wchodzić w interakcje ze swoim otoczeniem w pozytywny sposób.
Zachowanie dzieci z ADHD a komunikacja
Zachowanie jest formą komunikacji. W przypadku dzieci z ADHD trudne zachowanie zwykle wynika z deficytu umiejętności. Braku zasobów, by w danej sytuacji zareagować w bardziej adekwatny, dostosowany sposób.
Dziecko, które nie jest w stanie wyrazić swojej frustracji werbalnie, może zamiast tego np. rzucić ołówkiem przez salę. Gdy czuje się wykluczone społecznie, może zareagować np. agresywnie, popychając kolegę z klasy na placu zabaw.
Jedynym sposobem zapobiegania tym niepożądanym skutkom jest zidentyfikowanie przez nauczycieli podstawowych przyczyn złego zachowania i stworzenie systemów, które promują większą samoświadomość i samokontrolę dzieci z ADHD.
Oczywiście, łatwiej powiedzieć niż zrobić, ponieważ każde dziecko i sytuacja są wyjątkowe. Jednak dzieci z ADHD mają tendencję do wykazywania pewnych wzorców zachowań, które wynikają ze wspólnych czynników, które je wyzwalają. Aby tego uniknąć, nauczyciele mogą wykorzystać 12 poniższych strategii.
Pobierz ZALECENIA DO PRACY Z DZIEĆMI Z ADHD!
Dzieci z ADHD w szkole — 12 strategii na dla nauczycieli
Kary nie działają. Negatywna krytyka ani krzyki również. W rzeczywistości mogą one zaostrzyć i zachęcić dziecko do buntu. Co działa?
Te 12 strategii dla nauczycieli pomogą stworzyć strukturę lekcji, zmniejszyć nudę i wesprzeć dzieci z ADHD w lepszym rozumieniu i łączeniu konkretnych przyczyn z ich skutkami.
1. Wyraźnie określ oczekiwania.
Dzieci czują się lepiej, gdy dokładnie wiedzą, czego się od nich oczekuje. Dlatego nauczyciele powinni rozpoczynać każdy nowy rok szkolny od ustalenia jasnych oczekiwań dotyczących zachowania uczniów.
2. Ustal przewidywalny codzienny harmonogram
Dzieci również czują kontrolę, gdy nauczyciele umieszczają przejrzysty, łatwy do naśladowania harmonogram, który każdy może zobaczyć. W przypadku młodszych dzieci harmonogram może zawierać obrazki. W przypadku starszych dzieci może zawierać szczegóły dotyczące prac domowych i główne cele lekcji danego dnia.
Nauczyciele powinni odznaczać lub wymazywać elementy w miarę upływu dnia, aby pomóc dzieciom z ADHD nauczyć się zarządzać swoim czasem i przygotować się na nadchodzące zmiany — powszechny czynnik wyzwalający złe zachowanie.
3. Wyraźnie nauczaj rutyny
Codzienne, powtarzalne zadania, takie jak ustawianie się w kolejce do przerwy, siedzenie na apelu czy przepisywanie z tablicy, nie zawsze przychodzą naturalnie uczniom z ADHD. Nauczyciele mogą interpretować zapominalstwo lub dezorientację dziecka z ADHD jako bunt, gdy w rzeczywistości wynika to z problemów z funkcjami wykonawczymi.
Aby zapobiec pomyłkom w harmonogramie — i często pojawiającym się problematycznym zachowaniom — nauczyciel może musieć pracować indywidualnie z niektórymi uczniami, aby wyraźnie nauczyć ich codziennej rutyny. Jeśli dziecko wielokrotnie zachowuje się nieodpowiednio o określonych porach dnia, pomocna może być „karta podpowiedzi” zaprojektowana specjalnie na te sytuacje.
Przykład: Jeśli uczeń ma trudności z uspokojeniem się w czasie cichego czytania po przerwie — i zamiast tego zachęca inne dzieci lub porusza się po klasie — może mu pomóc mała kartka, która zawiera wszystkie kroki, które musi wykonać w momencie powrotu z przerwy. W dni, w których pomyślnie wykona wszystkie kroki, niewielka nagroda może pomóc wzmocnić prawidłową rutynę.
4. Bądź konsekwentny w działaniu
Czasami dzieci z ADHD nie wykonują poleceń. Może tak się dziać z powodu swego rodzaju buntu, ale częściej dlatego, że nie rozumieją lub nie zwracają uwagi na każdy krok zawarty w instrukcji. Nauczyciele mogą tego uniknąć, ustalając sygnał słuchowy lub wizualny, który ostrzega całą klasę, że zamierza się wydać polecenie — na przykład klaszcząc dwa razy w dłonie lub stojąc w tym samym miejscu za każdym razem, gdy przekazuje się instrukcję.
Oczywiście potrzeba trochę czasu, zanim dzieci przyzwyczają się do ustaleń.
5. Lepiej formułuj swoje polecenia
Dzieci lepiej wykonują polecenia nauczycieli, którzy nawiązuj kontakt wzrokowy, dzielą zadania na etapy, sprawdzają, czy dziecko rozumie, co ma do wykonania w danym momencie.
6. Ucz regulacji emocji
Dzieci z ADHD mogą odczuwać emocje intensywniej niż ich rówieśnicy. To utrudnia hamowanie emocji, gdy sytuacja wyzwala uczucie złości lub ekscytacji, co może skutkować agresywnym lub niewłaściwym zachowaniem. Ponieważ emocje są abstrakcyjne, wiele dzieci nie potrafi zidentyfikować, co czuje — i nie wie, co musi zrobić, aby się uspokoić.
Nauczyciele mogą pomóc uczniom odzyskać kontrolę nad emocjami, pomagając im rozpoznawać fizyczne oznaki silnych emocji i oferując strategie odpowiedniego reagowania.
7. Stwórz zewnętrzną strukturę w środowisku klasowym
Struktura to coś więcej niż codzienna rutyna. Można również zaaranżować fizyczne środowisko klasy w taki sposób, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo, że uczniowie będą się źle zachowywać. Można to zrobić, ustawiając ławki w określony sposób. Kształt litery U pomaga dzieciom kontrolować swoje zachowanie, ponieważ wszystkie są łatwo dostępne dla nauczyciela. Ustawianie „stacji” w całej sali do różnych rodzajów zajęć to również jedna z dostępnych opcji.
8. Natychmiast wyciągaj konsekwencje
Gdy dzieci źle się zachowują, konsekwencje powinny nastąpić szybko. Dzieci z ADHD mają bowiem trudności z powiązaniem opóźnionych konsekwencji — np. po szkole — z negatywnym zachowaniem w ciągu dnia. Jeśli dziecko jest w stanie bezpośrednio powiązać daną konsekwencję z niepożądanym zachowaniem, będzie bardziej skłonne zmienić to zachowanie w przyszłości.
9. Uczyń lepsze zachowanie celem całej klasy
Nieustanne zwracanie uwagi dzieciom, które źle się zachowują, może przynieść odwrotny skutek. Zamiast tego ustal systematyczne ramy zarządzania zachowaniem — takie jak system żetonów — których będzie przestrzegać cała klasa, aby żadne dziecko nie poczuło, że nauczyciel skupia się konkretnie na nim.
10. Zapewnij uczniom różne opcje
Jednym ze sposobów uniknięcia zachowań opozycyjnych — i pomocy dzieciom w poczuciu, że mogą kontrolować frustrujące sytuacje — jest przedstawienie im wyboru.
Na przykład, jeśli dziecko odmawia pracy nad zadaniem, zapytaj je: „Co pomogłoby ci to zrobić: praca z koleżanką czy może pójście do cichego pokoju, aby skończyć samemu?”. Kiedy scenariusz jest przedstawiony w ten sposób, wykonanie zadania nie jest opcjonalne — ale uczeń zachowuje pewną kontrolę nad tym, jak dokładnie zostanie wykonane.
11. Dobre zachowanie jako rodzaj gry
Nuda jest częstym czynnikiem wyzwalającym trudne zachowania u dzieci z ADHD. Kiedy mózg z ADHD się nudzi, szuka stymulacji. Nauczyciele mogą zapewnić odrobinę nowości, zamieniając dobre zachowanie w swego rodzaju grę.
Prosty system punktowy — w którym zdobyte punkty można wymieniać na nagrody każdego dnia lub każdego tygodnia — to łatwy sposób dla nauczycieli na zachęcanie uczniów do dobrego zachowania.
12. Pozwól na ruch i stymulację
Wszystkie dzieci — ale szczególnie te z ADHD — uczą się i zachowują lepiej, gdy mają częste okazje do ruchu w ciągu dnia, a także mogą się stymulować np. przy użyciu zabawek sensorycznych / fidget toys.
Bibliografia
Artykuł powstał na podstawie tekstu ADDitude, który został ocenionego pod kątem medycznym.
Więcej przeczytasz tutaj: https://www.additudemag.com/slideshows/student-behavior-problems-in-the-classroom-teacher-tips/
