Naukowcy ze Stanford Medicine powiązali insulinooporność ze zwiększonym ryzykiem rozwoju depresji. Najnowsze wyniki w połączeniu ze starszymi badaniami, mogą być bardzo pomocne dla lekarzy, dietetyków i innych specjalistów. Wydaje się, że leczenie zaburzeń metabolicznych jak insulinooporność może obniżać prawdopodobieństwo zachorowania na depresję.
Insulinooporność a depresja
Według najnowszych badań stany przedcukrzycowe podwajają ryzyko rozwoju depresji, nawet u osób, które nigdy wcześniej nie doświadczyły zaburzeń depresyjnych. Depresja jest bardzo poważną chorobą, która zgodnie ze Światową Organizacją Zdrowia objawia się między innymi smutkiem, poczuciem winy, niską samooceną, zaburzeniami snu i apetytu, uczuciem zmęczenia i osłabieniem koncentracji. Niektóre czynniki przyczyniają się do powstania choroby, na przykład przeżyte traumy, śmierć bliskiej osoby, przewlekły stres. Niestety, bardzo trudno, a czasami wręcz jest to niemożliwe, aby zapobiec tym rzeczom. Można natomiast zapobiec insulinooporności.
Insulinooporność
Można powiedzieć, że insulinooporność (IO) jest stanem przedcukrzycowym. Opis mechanizmu zostanie przedstawiony w dużym uproszczeniu. W wyniku nadmiaru cukru i tłuszczów w diecie organizm zaczyna nadprodukcję insuliny (zwłaszcza przy małej aktywności fizycznej). Natomiast nasz organizm w odpowiedzi na ten hormon nie jest w stanie zwiększyć ilości pobieranej glukozy występującej we krwi ani przyśpieszyć tempa metabolizmu. W rezultacie nie dochodzi do obniżenia stężenia insuliny we krwi. Inaczej mówiąc, insulinooporność charakteryzuje się zmniejszoną zdolnością komórek do reagowania na insulinę.
Objawy
Objawów IO jest wiele, nie wszystkie występują u każdej osoby zmagającej się z tym schorzeniem. Często są również niespecyficzne, czyli mogące wskazywać na inne choroby. Do objawów IO należą:
- zaburzenia gospodarki węglowodanowej,
- podwyższenie poziomu cholesteroli we krwi,
- zwiększenie stężenia trójglicerydów we krwi,
- otyłość,
- nadciśnienie tętnicze,
- zwiększone stężenia kwasu moczowego we krwi,
- przewlekle zmęczenie,
- napady głodu i chęć na słodkie produkty,
- rozdrażnienie,
- drżenie rąk,
- trudności z koncentracją.
Pragnę podkreślić, że insulinooporność nie dotyczy wyłącznie osób otyłych, co jest często powielanym mitem.
IO a inne choroby
Oprócz nadmiaru kalorii w diecie i braku ruchu za powstanie insulinooporności mogą odpowiadać również geny, nadmierny stres czy mała ilość snu. Ponadto do czynników ryzyka zaliczane są także otyłość, zespół policystycznych jajników, choroby tarczycy, stłuszczenie wątroby czy występowanie zaburzeń metabolicznych w rodzinie.
Niewątpliwie insulinooporność jest powiązana z zaburzeniami psychicznymi. Prawdopodobnie najbardziej zbadano jej zależność z depresją. Ponadto wykazano, że około 40% pacjentów cierpiących na zaburzenia nastroju jest opornych na insulinę. Wyniki pochodzą z badań przekrojowych, czyli zbadania pewnej ilości osób w określonym punkcie czasowym. Aby przyjrzeć się przyczynowości – czy IO wynika z depresji, czy depresja wynika z IO, czy oby dwa schorzenia są skutkiem innego czynnika przyczynowego, mogą określić dopiero badania podłużne, czyli długoterminowe badanie tych samych osób, które pozwoliłoby określić, które zdarzenie było pierwsze.
Przebieg badania naukowców ze Stanford Medicine
Odkrycia naukowców zostały opublikowane w American Journal of Psychiatry. Zespół badawczy przeanalizował dane od 601 osób, ze średnią wieku 41 lat. Do momentu zapisu na badanie uczestnicy nie cierpieli na depresję lub zaburzenia lękowe.
Wyniki badania na tamten moment były zaskakujące. Po dziewięciu latach od zebrania pierwszych danych u 14% osób badanych stwierdzono zaburzenia depresyjne. Natomiast jednocześnie u wszystkich osób z zaburzeniami depresyjnymi zdiagnozowano insulinooporność. Pozostałe osoby, u których stwierdzono insulinooporność (a nie miały jeszcze zaburzeń depresyjnych) miały podwyższone ryzyko zachorowania na zaburzenia depresyjne.
Odkryto, że umiarkowany wzrost oporności na insulinę (mierzony stosunkiem trójglicerydów do lipoprotein) był powiązany z 89% wzrostem częstości nowych przypadków depresji. Ponadto, wzrost tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej zwiększał wskaźnik depresji o 11%, a wzrost stężenia glukozy we krwi na czczo o 18 mg/dl wiązał się ze wzrostem ryzyka o 37%. Warto podkreślić, że niektórzy uczestnicy badania byli już oporni na insulinę podczas pierwszego zbierania danych.
Reasumując istnieje duże prawdopodobieństwo, że terapia insulinooporności będzie miała pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne pacjenta. Stany przedcukrzycowe są silnym czynnikiem ryzyka rozwoju depresji, a także cukrzycy typu II. IO można jednak wyleczyć, przede wszystkim dietą i ruchem, w ostateczności lekarstwami.
Z pewnością profilaktyka jest korzystniejsza dla zdrowia niż leczenie. Dlatego warto zacząć dbać o siebie już teraz odpowiednio zbilansowanymi posiłkami i ruchem. O innych zaletach aktywności fizycznej pisałam tutaj. Zachęcam do zapoznania się z artykułem i rozpoczęcia regularnej aktywności jak spacery czy joga.
Literatura:
World Health Organisation. Mental Health Home – Depression. Available at: www.who.int/topics/depression/en/
E. Sutkowska, Jak prawidłowo rozpoznać insulinooporność – czy i jak leczyć?, Medycyna Po Dyplomie 05/2017
