Spektrum zaburzeń autystycznych (ASD) jest diagnozowane w Stanach Zjednoczonych u 1 na 54 dzieci. Autyzm jest zaburzeniem, które stawia na drodze pacjentów wiele wyzwań, w tym problemy w interakcjach społecznych, kłopoty z komunikacją i zachowaniem, trudności rozwojowe.
Wyniki badań wskazują, że ponad 70% dzieci z autyzmem dodatkowo ma jedno współistniejące schorzenie psychiczne/fizyczne, a aż 40% ma ich dwa lub więcej.
Dzieci z ASD mogą mieć również:
- ADHD (30-61%)
- Zaburzenia lękowe (11-40%)
- Depresję (7%)
- Otyłość w wieku 2-5 lat (16%)
- Problemy ze snem (<50%)
- Nadwagę w wieku 2-5 lat (32%)
Co więcej, dzieci z autyzmem są aż osiem razy bardziej podatne na problemy żołądkowo-jelitowe w porównaniu z rówieśnikami bez ASD. Statystyki w przypadku dorosłych wskazują, że 26% z nich ma też depresję.
W spektrum autyzmu objawy mogą mieć przekrój od łagodnych do bardzo nasilonych. To, co spożywamy lub podajemy swoim dzieciom, może mieć wpływ na ich nasilenie.
Autyzm a wyniki obrazowania mózgu
Zdaniem amerykańskich specjalistów ASD nie powoduje jedna, konkretna nieprawidłowość w mózgu – wyróżnia się 8-10 różnych czynników, które wpływają na zaburzenia jego pracy.
Wyniki obrazowania mózgu SPECT w amerykańskiej klinice dr Amena wykazują, że mózgi niektórych osób z ASD są wyjątkowo nadaktywne – nierzadko z powodu stanu zapalnego. Z kolei u innych badanych aktywność mózgu jest wyjątkowo niska, co może być spowodowane obecnością toksyn lub urazem mózgu.
Jednak niezależnie od tego, jaką aktywnością wykazuje się mózg, warto wyeliminować wszystko, co może pogorszyć jego funkcjonowanie.
Jakich produktów unikać mając ASD?
Jedzenie, które spożywamy może nam albo pomagać i sprawiać, że czujemy się dobrze, albo szkodzić. Poniżej wyszczególniamy pięć grup pokarmów, które mogą nasilić objawy ASD i pozostałe współistniejące zaburzenia.
1. Gluten
Wyniki badań potwierdzają, że gluten – który jest mieszanką białek zbóż takich jak pszenica, żyto i jęczmień – może podobnie jak nabiał eskalować stan zapalny w organizmie. W praktyce organizm może wytwarzać przeciwciała na gluten, które mogą spowodować stan zapalny w mózgu. Ponadto gluten redukuje liczbę korzystnych bakterii w układzie pokarmowym, co jest powiązane z uczuciem niepokoju, stresu lub wystąpienia objawów depresji. Badanie z 2019 roku mówi, że oddziaływanie układu pokarmowego na mózg w autyzmie jest faktem.
Istnieje teoria, że gluten wyjątkowo niekorzystnie wpływa na pracę móżdżku. Ten narząd ulokowany w dolnej części mózgu jest odpowiedzialny za procesy myślowe, koordynację ruchową – to dzięki niemu możemy przetwarzać skomplikowane informacje. Amerykańskie badania obrazowania mózgu SPECT wykazują, że osoby ze spektrum autyzmu mają często obniżone funkcjonowanie móżdżku. Spożywanie pokarmów zawierających gluten może jeszcze bardziej pogłębić ten stan.
Chociaż nie ma dużej ilości jednoznacznych badań na temat korzyści diety bezglutenowej, wielu rodziców dzieci z autyzmem zauważa poprawę po wykluczeniu glutenu z diety dziecka z autyzmem.
2. Nabiał
Kazeina (występująca w mleku krowim, owczym i kozim) może mieć wyjątkowo szkodliwy wpływ na osoby z ASD. Jest to jedno z białek obecne w produktach mlecznych, które mieszając się z kwasem żołądkowym produkuje egzofiny. Te substancje łączą się z receptorami opioidowymi i mogą prowadzić do wielu zaburzeń – powodować problemy z koncentracją, mgłę mózgową, odrętwienie itp.
Co więcej, nabiał jest uważany za jeden z najbardziej prozapalnych pokarmów w codziennej diecie. Wyniki badań publikowane w amerykańskim Pharmaceuticals wskazują, że stan zapalny ma silną koneksję z autyzmem i jest również powiązany z upośledzeniem układu odpornościowego. W efekcie powstałe zapanie w mózgu i zaburzenia w systemie immunologicznym są jednymi z głównych czynników w rozwoju ASD.
Każdy, kto cierpi na autyzm, powinien bezwzględnie unikać składników prozapalnych. Z obserwacji ekspertów wynika, że gdy osoby ze spektrum autyzmu wyeliminowały produkty mleczne ze swojej diety, ostatecznie zredukowały swoją nadpobudliwość, poprawiły komunikację i pozbyły się dolegliwości związanych z jelitami.
4. Cukier
Ta substancja działa nie tylko prozapalnie, ale także ma niekorzystny wpływ na komórki mózgowe i powoduje uzależnienia, a także nadpobudliwość. Badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych wykazały, że osoby z autyzmem, tak jak z cukrzycą typu 2, mają nieprawidłową tolerancję glukozy i podwyższony poziom insuliny. W efekcie spożywanie cukru może pogarszać niewłaściwe wytwarzanie insuliny.
Inne badania wskazują, że dzieci z autyzmem, które mają problem z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, niewłaściwie metabolizują cukry. U badanych dzieci naukowcy zauważyli braki w poziomie enzymów i transporterów, które są niezbędne w procesie trawienia cukrów.
Eliminacja cukru i przetworzonych węglowodanów na korzyść spożycia większej ilości chudego białka może zdecydowanie poprawić koncentrację i oraz zmniejszyć impulsywność najmłodszych.
5. Kukurydza
Zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Europie kukurydza jest częstym dodatkiem do żywności – nie tylko w formie ziarna, ale również syropu. Niestety, jest to także zboże najczęściej genetycznie modyfikowane, do uprawy którego często stosuje się środek ochrony roślin – herbicyd gilfosat. W Stanach Zjednoczonych lawinowo rośnie ilość badań wskazujących na zależność pomiędzy ekspozycją na herbicyd glifosat a ryzykiem wystąpienia autyzmu.
Co więcej, kukurydza ma szczególnie niekorzystny stosunek prozapalnych kwasów tłuszczowych omega-6 do przeciwzapalnych kwasów tłuszczowych omega-3 ze wszystkich zbóż. Eksperci zasugerowali również, że kukurydza sprzyja rozwojowi grzybów – w przeprowadzonym w 2015 roku badaniu wykryto 46 izolatów grzybów pochodzących z kukurydzy.
6. Konserwanty
Wiele badań sugeruje związek pomiędzy objawami autyzmu a konserwantami i barwnikami w codziennym pożywieniu, dlatego warto je wyeliminować. Niestety są obecne w wielu produktach spożywczych kupowanych na co dzień, dlatego bardzo istotne jest czytanie etykiet i składów produktów.
7. Glutaminian sodu
Podobnie jak cukier, glutaminian powoduje nadmierną stymulację w mózgu, co może skutkować nadpobudliwością.
Dieta eliminacyjna – dlaczego warto?
Osobom cierpiącym na spektrum autyzmu polecamy zwrócenie szczególnej uwagi na składniki, z których składają się ich posiłki. Dieta eliminacyjna polega na wykluczeniu glutenu, nabiału, cukru, kukurydzy, soi i innych produktów powodujących alergię na miesiąc, a następnie stopniowym włączaniu po jednym produkcie do diety. Niepokojące objawy towarzyszące ponownemu włączaniu produktów do diety mogą wskazywać, że należy je wykluczyć na stałe.
W Centrum Terapii ALMA wykonujemy testy na zaburzenia spektrum autyzmu ADOS-2 dla dorosłych i dzieci. Już dziś możesz wziąć sprawy w swoje ręce i zadbać o swoją komfortową przyszłość.
Mgr Aleksandra Kaczmarek
Literatura:
https://www.medicinenet.com/what_foods_should_be_avoided_with_autism/article.htmhtthttps://www.amenclinics.com/blog/5-foods-can-make-autism-worse/