Wielu rodziców zastanawia się, czy treści, które oglądają ich dzieci, mają realny wpływ na ich zachowanie w przyszłości. Czy filmy akcji, bajki pełne przemocy i brutalne gry komputerowe mogą sprawić, że dziecko stanie się agresywne? Najnowsze badania dostarczają jednoznacznych dowodów na to, że wczesna ekspozycja na przemoc w telewizji może prowadzić do trwałych zmian w zachowaniu nastolatków.
Oglądanie przemocy w telewizji – co mówią badania?
Według badania opublikowanego w International Journal of Environmental Research and Public Health, dzieci, które w wieku przedszkolnym regularnie oglądały przemoc w telewizji, miały większą tendencję do przejawiania zachowań antyspołecznych w wieku 15 lat.
Badaniem objęto 2223 dzieci i ich rodziny Quebecu – zarówno dziewczynki, jak i chłopców. Dzieci urodziły się między 1997 a 1998 rokiem. Podczas badania mierzono czas spędzany przed ekranem, treści, które były prezentowane dziecku, poziom agresji oraz zachowania antyspołeczne i eksternalizacyjne.
Przebieg badania
- I faza (1998-2002) – od 5. miesiąca życia dzieci były monitorowane raz w roku.
- II faza (2003-2010) – od rozpoczęcia szkoły podstawowej dzieci były monitorowane 2 razy w roku.
- III faza (2011-2015) – od ukończenia 13 roku życia nastolatki były monitorowane co 2 lata.
Podczas każdej fazy badacze zbierali świadomą zgodę na badanie od rodziców oraz od dzieci w wieku szkolnym. Ostatecznie przebadano 1945 dzieci z pełnymi danymi na temat narażenia na brutalne treści telewizyjne w wieku 3,5-4,5 roku (2001–2002). Pełne dane dotyczące zmiennych zależnych w wieku 15 lat (2013) były dostępne dla 72,27% próby.
Przemoc w filmach szkodzi dzieciom? Wyniki badania
- Chłopcy, którzy w wieku 3-4 lat oglądali programy zawierające przemoc, byli bardziej agresywni jako nastolatkowie.
- W przeciwieństwie do chłopców większość dziewczynek w wieku od 3,5 do 4,5 roku nigdy nie była narażona na przemoc w telewizji i innych mediach.
- Wpływ przemocy w telewizji był niezależny od innych czynników, takich jak status społeczny, wychowanie czy środowisko rodzinne.
Reasumując, oznacza to, że już w wieku przedszkolnym treści oglądane przez dzieci mogą wpłynąć na ich przyszłe zachowanie! Oglądanie przez chłopców w wieku przedszkolnym brutalnych programów telewizyjnych przewidywało wyższy poziom zgłaszanej przez nich agresji fizycznej, instrumentalnej (dominacji, zastraszania) i zachowań antyspołecznych w okresie dojrzewania.
Przemoc w telewizji – jak ochronić dziecko?
Rodzic, który czyta ten artykuł, może zastanawiać się teraz: Czy moje dziecko ogląda bezpieczne treści? Oto kilka prostych wskazówek dla opiekunów, które pomogą lepiej kontrolować wpływ telewizji na małe dzieci.
Zwracaj uwagę na oznaczenia wiekowe – to nie tylko sugestie, ale realne ostrzeżenia przed treściami, które mogą wpłynąć na psychikę dziecka.
Ogranicz czas przed ekranem – badania sugerują, że dzieci, które spędzają mniej czasu na oglądaniu telewizji, mają mniejsze skłonności do agresywnych zachowań.
Kontroluj treści, które włączasz dziecku – stosuj blokady rodzicielskie, używaj konta na Netflixie i YouTubie dla dzieci. Bądź uważny i uczulaj dziadków na samodzielne surfowanie przez dziecko na telefonie dorosłych. Dzieci często „błądzą”, algorytm bywa okrutny i zabawa telefonem babci może skończyć się oglądaniem niesamowicie popularnego w przedszkolach Skibidi Toilet.
Oglądaj telewizję razem z dzieckiem – wiadomo, że dziecko przed ekranem to chwila spokoju dla rodziców. Jednakże dzięki wspólnemu oglądaniu przede wszystkim buduje się więź z dzieckiem. Co więcej, ma się kontrolę nad treścią i można od razu tłumaczyć trudne sytuacje.
Rozmawiaj z dzieckiem o tym, co ogląda – jeśli w bajce pojawia się przemoc, warto wyjaśnić dziecku, dlaczego to nie jest odpowiednie zachowanie. Dodatkowo zadając pytania (przykładowo, dlaczego ten Misiu się tak zachował) rozwijasz u dziecka umiejętność analizy, inteligencję emocjonalną i myślenie przyczynowo-skutkowego.
Wybieraj edukacyjne i pozytywne treści – zamiast brutalnych kreskówek, postaw na programy rozwijające kreatywność i empatię.
Czytaj więcej: Czas przed ekranem a zdrowie psychiczne nastolatków
Czy przemoc w telewizji może zmienić nasze dzieci?
Tak, i badania to potwierdzają. Wczesna ekspozycja na przemoc w telewizji może prowadzić do większej agresji i problemów społecznych w przyszłości, zwłaszcza u chłopców. Dlatego warto świadomie dobierać treści, które oglądają nasze dzieci – to inwestycja w ich przyszłość!
Oprócz treści telewizyjnych istnieje wiele innych czynników kształtujących psychikę młodego człowieka. Wiele z nich opisywaliśmy już na naszym portalu. Osoby bardziej zainteresowane psychologią dziecka zachęcamy do zapoznania się z artykułami o
- nadopiekuńczości, która paradoksalnie może zwiększać ryzyko problemów psychicznych
Helikopterowe rodzicielstwo a depresja u dzieci; - charakterystyce dziecka z ADHD i jego wpływ na pozostałych członków rodziny Dziecko z ADHD i jego wpływ na życie rodzinne;
- roli, jaką móżdżek odgrywa w procesach poznawczych i emocjonalnych Móżdżek a funkcje społeczno-emocjonalne.
