Dzieci coraz częściej korzystają z urządzeń takich jak smartfony, tablety, komputery czy telewizory. Ten rosnący trend związany z technologią może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki. Z jednej strony ekrany dostarczają edukacyjnych i kreatywnych treści. Z drugiej strony nadmierna ekspozycja może prowadzić do problemów ze zdrowiem. Naukowcy postanowili się temu przyjrzeć. Zbadali czy czas spędzany przed ekranem przez dzieci ze spektrum autyzmu i ADHD mógł przyczynić się do rozwoju tych zaburzeń.
Czas spędzany przed ekranem
Czas spędzany przed ekranem przez dzieci to temat kontrowersyjny. Natomiast czas spędzany przed ekranem przez dzieci ze spektrum autyzmu i ADHD to często temat tabu. Rodzice słyszą z każdych stron, że nie jest to dobre dla rozwoju dziecka. Wręcz to zakazane. Jednak niech pierwszy rzuci kamieniem, komu udało się wychować dziecko bez całkowitego dostępu do mediów. Ba! Absolutne zabranianie spędzania czasu przed ekranem może nie być takie dobre. Przecież żyjemy w czasach najszybszego postępu technologicznego. Zachęcamy do zapoznania się z naszym artykułem dotyczącym czasu spędzanego przed ekranem przez nastolatków. Opisujemy tam również zalety korzystania z technologii.
Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia układ nerwowy malutkich dzieci do 2 roku życia nie jest gotowy na spędzanie czasu przed ekranem. Dlatego rzeczywiście z takimi maluchami najlepiej unikać ekranów i długotrwałego siedzenia nieruchomo. Jednocześnie później, warto stopniowo wprowadzać dzieci w świat technologii. Oczywiście przy zachowaniu balansu i pełnej kontroli nad treściami po które sięga dziecko.
Badacze z Uniwersytetów w Nagoyi oraz Hamamatsu w Japonii postanowili zbadać, czy czas spędzany przed ekranem rzeczywiście zwiększa ryzyko spektrum autyzmu i ADHD. Zainspirowały ich niespójne badania. Z jednej strony donoszące, że długotrwałe wpatrywanie się w ekran w okresie niemowlęcym zwiększa ryzyko zaburzeń neurorozwojowych. Z drugiej strony, w innym badaniu czas spędzany przed ekranem nie był powiązany z trudnościami w interakcjach społecznych.
Opis badania
Badanie obejmowało analizę ponad 6,5 miliona polimorfizmów genetycznych u 437 dzieci, które były poddane ocenie podatności genetycznej na spektrum autyzmu i ADHD. Wykorzystując tzw. poligeniczne wskaźniki ryzyka (PRS), naukowcy dokładnie zbadali, jak genetyczne czynniki wpływają na zachowanie dzieci w kontekście korzystania z nowej technologii.
Jednym z głównych odkryć było to, że dzieci genetycznie predysponowane do rozwijania się autyzmu miały tendencję do dłuższego spędzania czasu przed ekranem już od najmłodszych lat. Dzieci te były aż 2 razy bardziej skłonne do korzystania z ekranów przez ponad cztery godziny dziennie od innych dzieci. Natomiast dzieci ze skłonnościami do ADHD wydłużały czas spędzany przed ekranem w miarę dorastania. Nawet jeśli w okresie wczesnego dzieciństwa były to krótkie okresy.
Czas spędzany przed ekranem przez dzieci ze spektrum autyzmu i ADHD nie jest przyczyną zaburzeń
Badacze podkreślają, że czas spędzony przed ekranem może być raczej wczesnym objawem spektrum autyzmu niż przyczyną. Dzieci z autyzmem często odczuwają większe zainteresowanie przedmiotami niż interakcjami społecznymi, co może prowadzić do dłuższego czasu spędzanego z ekranem. Co więcej, badacze przestrzegają także przed nadmiernym eksponowaniem dzieci z ADHD na ekranowe bodźce. Zwłaszcza w kontekście powszechności uzależnień od gier wśród dzieci.
Warto nadmienić, że te nowe odkrycia mają istotne znaczenie dla rodziców dzieci z zaburzeniami neurorozwojowymi. Często spotykają się z krytyką lub odczuwają poczucie winy za pozwolenie swoim dzieciom na spędzanie czasu przed ekranem. Podsumowując, przedstawione badania przynoszą nowe spojrzenie na związek między genetycznymi predyspozycjami a czasem spędzanym przed ekranem. Odkrycie, że wielka chęć spędzania w ten sposób czasu przez dziecko może być wczesnym objawem spektrum autyzmu i ADHD, być może pomoże w szybszej diagnozie.