Wśród leków przeciwpsychotycznych naskuteczniejsza jest klozapina. Towarzyszy jej jednak cień możliwych powikłań, z agranulocytozą i infekcjami na czele. W czasach pandemii COVID-19 pytanie o bezpieczeństwo jej stosowania zyskało nowy ciężar. Czy klozapina zwiększa ryzyko zapalenia płuc?
Klozapina — skuteczność
Klozapina to jeden z najbardziej skutecznych leków przeciwpsychotycznych. Według pracy Huhna i wsp. jest to wręcz najbardziej skuteczny lek w stosunku do objawów negatywnych w schizofrenii, co tłumaczy coraz częściej podnoszące się głosy przemawiające za włączaniem tego leku wcześniej, niż robi się to obecnie. Jak wiadomo jednak, do powikłań stosowania klozapiny należą agranulocytoza i — związane z nią — infekcje.
Kolejną kwestią jest problem związany z nawrotami epizodów schizofrenii. Klozapina to atypowy lek przeciwpsychotyczny należący do II generacji. Wyniki badania wskazują, że u pacjentów z pierwszym epizodem schizofrenii, którzy doświadczyli nawrotu psychozy, stosowanie leków przeciwpsychotycznych innych niż klozapina nie zmniejsza ryzyka kolejnych nawrotów. Zarówno kontynuacja dotychczasowego leczenia, jak i zmiana na inny lek, okazują się nieskuteczne w zapobieganiu ponownym epizodom.
Autorzy badania sugerują wcześniejsze wprowadzenie klozapiny. Podkreślają, że opóźnianie jej stosowania zwiększa ryzyko kolejnych nawrotów, które mogą prowadzić do poważnych konsekwencji klinicznych.
Stosowanie klozapiny a zapalenie płuc i COVID-19
W związku z powyższym niektórzy autorzy wyrażają swoje zaniepokojenie możliwością zwiększonej częstości występowania zapaleń płuc u pacjentów stosujących klozapinę. Choć należy bardzo silnie podkreślić, że w chwili obecnej brak danych dowodzących tej teorii, proponowanym postępowaniem jest zatem oznaczanie poziomu klozapiny w celu ustalenia minimalnej skutecznej dawki oraz stosowanie powolnego i dostosowanego do pacjenta miareczkowania leku.
Jak czytamy w badaniu:
„Nie ma danych na temat COVID-19 u pacjentów przyjmujących klozapinę, ale na podstawie tego, co wiemy o farmakologii klozapiny, możemy postawić hipotezę, że klozapina, prawdopodobnie poprzez upośledzenie mechanizmów immunologicznych, może zwiększać ryzyko zapalenia płuc u zakażonych pacjentów”.
W przypadku pacjentów na dawce podtrzymującej klozapiny, zaleca się wezwanie pacjenta i przypomnienie mu, że w przypadku pojawienia się u niego objawów grypopodobnych, należy zgłosić się na wizytę do lekarza, który w takiej sytuacji może zmniejszyć dawkę leku o połowę. Więcej na ten temat można przeczytać w tej publikacji.
Proszę pamiętać, że decyzję o stosowaniu leku podejmuje lekarz, w porozumieniu z pacjentem. W żadnym wypadku nie należy samemu zmniejszać dawki ani odstawiać leku bez wcześniejszego uzgodnienia z lekarzem.
Czytaj także: Psychoza może dotknąć także kobiety w ciąży
