Waporyzacja  – zatrważające skutki dla zdrowia

Waporyzacja i korzystanie z e-papierosów zdobywa coraz większą popularność wśród użytkowników poszukujących alternatywnych form palenia. Niestety, wyniki najnowszego badania przeprowadzonego przez Intermountain Healthcare rzucają cień na tę formę używania nikotyny i innych substancji. Badanie to dotyczyło pacjentów z urazem płuc związanym z waporyzacją, które w skrócie określa się jako EVALI.

Urządzenia elektryczne jako zamienniki papierosów

Orientacyjnie 24% mieszkańców Polski regularnie sięga po papierosy. Obecnie rynek oferuje szereg alternatywnych rozwiązań dla tradycyjnych papierosów, prezentując je jako zdrowsze, atrakcyjniejsze i bardziej praktyczne. Tutaj pisaliśmy o ryzyku, jakie niesie palenie papierosów w stosunku do pamięci.

Jednym z takich zamienników są e-papierosy, czyli urządzenia elektroniczne do inhalacji. E-papierosy pozwalają użytkownikowi doświadczyć podobnych doznań jak przy paleniu tradycyjnych papierosów. Składają się one ze źródła zasilania oraz parownika, który stanowi zbiornik na specjalny roztwór inhalacyjny, zwany liquidem, zawierający różnorodne smaki, zapachy i nawet nikotynę. Liquid podgrzewany jest do temperatury około 200-300 ℃, co powoduje przekształcenie go w aerozol (parę), wdychany przez użytkownika.

Alternatywą dla e-papierosów są podgrzewacze tytoniu, również urządzenia wielokrotnego użytku. Służą one do podgrzewania tytoniu zawartego w specjalnych wkładkach przy pomocy technologii indukcyjnej. Dzięki temu wkładki równomiernie podgrzewają tytoń i wytwarzają mgiełkę. W porównaniu do e-papierosów pozwalają one poczuć prawdziwy smak tytoniu. Co więcej, w przeciwieństwie do tradycyjnych papierosów, nie generują popiołu ani nie wydzielają nieprzyjemnego zapachu.

Oprócz klasycznych e-papierosów, na rynku dostępne są także waporyzatory do suszu, oferujące kolejną opcję dla użytkowników szukających alternatywnych form konsumpcji wyrobów tytoniowych.

Czym jest waporyzacja?

Waporyzacja to zjawisko fizyczne polegające na wydzielaniu pary wodnej. Odparowywanie substancji aktywnych z ziół jest natomiast czymś nowym, lecz stało się już światowym trendem. Waporyzatory do suszu mają za zadanie podgrzewać mieszanki ziołowe, które przekształcają się w parę bez generowania substancji smolistych czy dymu. Proces, który zachodzi za pomocą waporyzatora, nosi nazwę wapowania, a nie palenia. Ważną informacją jest to, że waporyzatory do suszu nie są odpowiednie do waporyzacji tytoniu ani innych mieszanek zawierających nikotynę. To wynika z faktu, że waporyzatory osiągają temperaturę niższą niż wymagane około 250℃ dla nikotyny.

Badanie – liczby nie kłamią

Badanie przeprowadzono w sposób prospektywny i starannie oceniono wyniki pacjentów. Grupa badana składała się z 73 pacjentów cierpiących na uraz płuc związanym z waporyzacją (EVALI). Po upływie 12 miesięcy od diagnozy EVALI aż 48% pacjentów zgłaszało problemy z oddychaniem, a ponad jedna czwarta cierpiała na znaczną duszność.

Niezwykle niepokojące były wyniki dotyczące zdrowia psychicznego pacjentów. Aż 59% badanych zgłaszało lęk, depresję lub obie te dolegliwości. Natomiast 62% doświadczało stresu pourazowego. Zdrowie psychiczne stanowiło poważny problem, wpływając na ich codzienne funkcjonowanie.

Jeden z najbardziej niepokojących wniosków wynikających z badań to fakt, że młodsi pacjenci byli bardziej podatni na kontynuowanie szkodliwych zachowań. Co ciekawe, aż 62% badanych nadal kontynuowało palenie pomimo ryzyka zdrowotnego związanego z waporyzacją.

Waporyzacja – nie tylko moda

Badanie wykazało, że problem waporyzacji i używania e-papierosów wśród młodzieży nie jest jedynie chwilową modą. Liczby z badania Intermountain Healthcare pokazują, że aż 11,3% uczniów szkół średnich i 2,8% uczniów szkół podstawowych używa e-papierosów w ciągu ostatniego miesiąca.

Negatywne skutki waporyzacji i e-palenia można podzielić na dwie kategorie: psychiczne i fizyczne. Ze względu na stosunkowo młody charakter urządzeń do wapowania i e-palenia, brakuje jeszcze wieloletnich badań dotyczących ich wpływu na zdrowie. Niemniej jednak istnieje duże prawdopodobieństwo uzależnień psychicznych. Szczególnie istotne jest to, że nieletnie osoby, które mają dostęp do e-papierosów, mogą już znać nielegalne metody pozyskiwania innych substancji z ograniczeniami wiekowymi. Dodatkowo same urządzenia elektryczne mogą być używane do palenia substancji psychoaktywnych.

Wyniki badania wskazują na potrzebę zwiększenia edukacji i świadomości na temat zagrożeń związanych z waporyzacją. Szczególnie ważne jest docieranie do młodej populacji i informowanie ich o ryzyku, które niesie za sobą używanie e-papierosów.

Waporyzacja na celowniku ekspertów zdrowia

Przedstawione w artykule badanie Intermountain Healthcare dostarcza alarmujących danych liczbowych dotyczących waporyzacji i jej wpływu na zdrowie oddechowe i psychiczne. Zdrowie młodej populacji jest szczególnie narażone, dlatego edukacja i działania mające na celu ograniczenie używania e-papierosów są kluczowe dla zapewnienia lepszej przyszłości zdrowotnej. Waporyzacja nie jest niewinną zabawą i wymaga bardziej świadomego podejścia ze strony społeczeństwa i polityków.

Bibliografia:

Dautzenberg B, Birkui P, Noel M, Dorsett J, Osman M, Dautzenberg M. E-cigarette: a new tobacco product for schoolchildren in Paris. Open J Resp Dis. 2013;3:21–4.
Blagev DP, Callahan SJ, Harris D, Collingridge DS, Hopkins RO, Eve JR, Waddoups L, Aston V, Brown S, Lanspa MJ. Prospectively Assessed Long-Term Outcomes of Patients with E-Cigarette- or Vaping-associated Lung Injury. Ann Am Thorac Soc. 2022 Nov;19(11):1892-1899.