Przez tysiące lat alkohol towarzyszy cywilizacji, czasami wykorzystywany do celów kultu, w przemyśle, a czasami w sytuacjach społecznych. Od wielu lat istnieje ogromna liczba danych przemawiających za korzystnymi ale i negatywnymi efektami spożywania alkoholu przez człowieka. Od niedawna jednak coraz bardziej przeważa opinia, że znacznie więcej jest dowodów na szkodliwy wpływ alkoholu na zdrowie.
W niedawno opublikowanym artykule opisywałem opublikowaną w piśmie Lancet pracę, która analizowała wpływ alkoholu na serce i układ krwionośny u 28 milionów ludzi. Praca ta dowodzi, że nawet niewielka ilość alkoholu podnosi ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, w tym choroby wieńcowej, udaru, niewydolności serca, nadciśnieniowej choroby serca, kardiomiopatii, migotania przedsionków i tętniaków.
W związku z ogromnym zainteresowaniem tym artykułem, postanowiłem dziś opisać inną bardzo świeżą publikację, która pojawiła się w ciągu kilku ostatnich dni w piśmie równie dużego kalibru, a mianowicie w Nature Communications.
Od lat wiadomo bowiem, że spożywanie dużych ilości alkoholu, w związku z jego tokstycznym działaniem, powoduje zanik (atrofię) mózgu i utratę komórek nerwowych (neuronów). Poza tym, przewlekłe stosowaniem alkoholu powoduje choroby serca, niedobory żywieniowe, raka i przyspieszenie starzenia. Tym razem jednak badacze starali się sprawdzić, czy spożywanie nawet niewielkich ilości alkoholu, obecnych np. w diecie śródziemnomorskiej, może mieć podobny efekt.
W tym celu przejrzano dane zdrowotne 37 tys. zdrowych Brytyjczyków w średnim wieku, spożywających od 0 do >4 jednostek alkoholu dziennie (1 jednostka alkoholu to 10 ml = 8g czystego spirytusu, czyli ok. pół piwa) u których wykonano badania obrazowe mózgu.
Na podstawie analizy powyższych danych oceniono, że istnieje negatywny związek między spożyciem alkoholu, a makro- i mikrostrukturą mózgu w populacji osób dorosłych w średnim i starszym wieku. Spożycie alkoholu ma negatywny wpływ na objętość mózgu, wielkość istoty szarej mózgu (zawierającej komórki nerwowe) i mikrostrukturę istoty białej (zawierającej wypuski komórek nerwowych).
Związek między spożyciem alkoholu a zmniejszeniem wielkości poszczególnych regionów istoty szarej jest widoczny w całym mózgu, przy czym największe zmiany objętości obserwowane są w korze czołowej, ciemieniowej i wyspowej, obszarach skroniowych i obręczy, pniu mózgu, skorupie i jądrze migdałowatym.
Tym samym dowiedziono, że nawet spożywanie nawet 1 jednostki alkoholu ma negatywny wpływ nie tylko na układ sercowo-naczyniowy, ale także także na objętość mózgu, która jest bardzo silnie skorelowana wystąpieniem otępienia (np. ch. Alzheimera) w wieku podeszłym.
Źródło: Remi Daviet, Gökhan Aydogan, Kanchana Jagannathan, Nathaniel Spilka, Philipp D. Koellinger, Henry R. Kranzler, Gideon Nave, Reagan R. Wetherill. Associations between alcohol consumption and gray and white matter volumes in the UK Biobank. Nature Communications, 2022; 13 (1) DOI: 10.1038/s41467-022-28735-5
