Czy joga może wpłynąć na zaburzenia psychiczne?
Metody leczenia oparte na jodze, uznane za formę medycyny komplementarnej i alternatywnej przez National Institutes of Health’s National Center for Complementary and Integrative Health, okazały się korzystne dla osób z różnymi zaburzeniami psychicznymi, w tym depresją, lękiem, zespołem stresu pourazowego, ADHD, a także schizofrenią i innymi zaburzeniami psychotycznymi.
Niedawno na łamach American Journal of Nursing został przedstawiony niezwykle ciekawy projekt, podczas którego pacjenci szpitala psychiatrycznego hospitalizowani w zamkniętym oddziale medyczno – psychiatrycznym mieli możliwość praktykować jogę. Pacjenci przyjmowani z chorobami psychicznymi są często umieszczani w ściśle kontrolowanych warunkach. Niezależnie od tego, czy hospitalizowani dobrowolnie czy nie, doświadczają stresu, niepokoju i frustracji z powodu poczucia zamknięcia, postrzeganego naruszenia ich praw osobistych oraz zasad, które często postrzegają jako trudne. Diagnozy Pacjentów obejmowały m.in. silne zaburzenia depresyjne, zaburzenia dwubiegunowe, schizofrenię, uogólnione zaburzenia lękowe, zaburzenia związane z używaniem substancji oraz PTSD.
Jak wyglądały zajęcia jogi?
Pacjenci mieli możliwość raz w tygodniu przez 12 tygodni uczestniczyć w indywidualnych sesjach jogi trwających 30 – 60 minut. Struktura zajęć jogi była dostosowywana do stanu zdrowia pacjenta i bazowała na poniższych elementach:
– asany (fizyczne pozycje i ruchy, mające na celu poprawę równowagi i siły)
– pranayama (praktyka zorientowana na oddech)
– dharana (uważność)
– dhyana (medytacja)
Jakie wyszczególniono korzyści praktyki jogi?
Korzyści fizjologiczne, które obejmują pozytywne zmiany w rytmie serca, w ciśnieniu krwi, czy poziomie kortyzolu.
Korzyści psychologiczne obejmujące wsparcie regulacji emocjonalnej i funkcje poznawcze, które zwiększają dobre samopoczucie poprzez działanie uspokajające, redukujące lęk, stres i depresję, poprawiając tym samym nastrój i relacje z innymi.
Korzyści poznawcze, które obejmują poprawę uwagi, pamięci, świadomości ciała i świadomości emocjonalnej.
W ramach wspomnianego projektu zauważono, że zwiększona zdolność do akceptacji, adaptacji i poprawa funkcjonowania wynikająca z praktyki jogi często pomagają pacjentom w powrocie do domu.Według autorów w perspektywie długoterminowej joga działając poprzez oś podwzgórze-przysadka-nadnercza, stymuluje przywspółczulny układ nerwowy, zwiększając poziom neuroprzekaźnika kwasu γ-aminomasłowego (GABA) we wzgórzu i generując zmiany w mózgu.
Zmiany te obejmują wzrost objętości istoty szarej, która przetwarza sygnały sensoryczne, jak również zmiany w hipokampie, ciele migdałowatym i korze przedczołowej, które odgrywają rolę w regulacji reakcji na stres, nastroju i emocji, poprzez zmniejszenie biomarkerów zapalnych i reakcji, które przyczyniają się do chorób psychicznych i zwiększenie poziomu GABA.
Czy joga wpłynęła na samopoczucie pacjentów z zaburzeniami psychicznymi?
Pacjenci zgłaszali poprawę nastroju po jodze, przy czym 23% (9 z 39) zgłaszało uczucie spokoju i relaksu przed jogą w porównaniu z 76% (29 z 38) po jodze, a 41% (16 z 39) zgłaszało uczucie niepokoju przed jogą w porównaniu z zaledwie 5% (2 z 38) po jodze. Po uczestnictwie w sesjach jogi 76% (29 z 38) pacjentów odpowiedziało “tak” na pytanie o bycie spokojnym i zrelaksowanym, w porównaniu z zaledwie 23% (9 z 39) przed jogą. Ponadto, w porównaniu z doświadczeniami sprzed jogi, pacjenci zgłaszali, że po jej zakończeniu czują się mniej niespokojni, spięci lub zdenerwowani. Uczucie niepokoju spadło z 41% (16 z 39 badanych) przed jogą do 5% (dwóch z 38 badanych) po jodze. Mniej pacjentów zgłaszało trudności z odprężeniem się po uczestnictwie w sesjach jogi (przed jogą = 41%; po jodze = 16%).
Po udziale w sesji jogi jeden z pacjentów stwierdził ,,czuję się dobrze, czuję się dobrze, czuję się po prostu dobrze”, a inny stwierdził: ,,czuję, że mój umysł jest spokojny, a ciało zrelaksowane”. Inny pacjent, który cierpiał na tak ciężką schizofrenię paranoidalną, że spowodował własną ślepotę przez samookaleczenie i miał codzienne halucynacje przed rozpoczęciem jogi powiedział: “Mój umysł cały czas szaleje, a moje ciało jest cały czas napięte”. Po indywidualnej sesji jogi powiedział, że zamierza uprawiać jogę w domu po wypisie ze szpitala i otrzymał matę, którą mógł zabrać ze sobą do domu.
Wnioski
Mimo tego, że m.in. ze względów proceduralnych autorzy zdecydowali się przeprowadzić projekt nie w ścisłej formie badawczej, a raczej w ramach lokalnej inicjatywy, jego wyniki prezentują się niezwykle obiecująco. Choć liczba uczestników była ograniczona do 39 osób i zdecydowanie warto byłoby powtórzyć procedurę na większej próbie, pacjenci objęci programem deklarowali chęć kontynuowania praktyki po zakończeniu projektu, a dwunastotygodniowe spotkanie z jogą zmieniło ich dotychczasowe samopoczucie. Warto zaznaczyć, że praktyki odbywały się raz w tygodniu, a popularny cytat nieznanego autorstwa często przytaczany w świecie jogi mówi ,,kiedy praktykujesz jogę raz w tygodniu, zmieniasz swój umysł. Kiedy ćwiczysz dwa razy w tygodniu, zmieniasz swoje ciało. Kiedy ćwiczysz codziennie, zmieni to twoje życie.”
Artykuł źródłowy: https://journals.lww.com/ajnonline/Fulltext/2022/07000/CE__An_Evidence_Based_Yoga_Practice_for.24.aspx
