Wiele ciężarnych kobiet musi stawić czoło nudnościom i wymiotom (nausea or vomiting in early pregnancy – NVP) . Te przykre dolegliwości pojawiają się szczególnie w pierwszym trymestrze i zazwyczaj nie zagrażają zdrowiu, ale mogą wystąpić również bardziej uciążliwe objawy niezależnie od pory dnia i zaawansowania ciąży. W artykule odpowiadamy na najbardziej nurtujące pytania i omawiamy jak sobie z nimi radzić.
Czym są nudności i wymioty w ciąży?
Poranne mdłości są najczęściej występującą dolegliwością w ciąży, która dotyka nawet 80% kobiet.
Objawy mogą być zarówno łagodne jak i ciężkie, a także występować w dowolnym momencie dnia lub w nocy. Złe samopoczucie może obejmować mdłości, nudności i wymioty. Zazwyczaj rozpoczyna się pomiędzy 4-9 tygodniem ciąży, a szczytowy okres przypada na 7-12 tydzień. U większości kobiet dolegliwości ustępują między 12 a 16 tygodniem ciąży, jednak u ok. 15% kobiet objawy utrzymują się do 20 tygodnia lub do porodu. Najcięższa postać znana jest jako tzw. niepowściągliwe wymioty ciężarnych i dotyka do 3% kobiet w ciąży. Ten stan, w którym występują silne mdłości i ciągłe wymioty, powoduje utratę wagi i odwodnienie, a co za tym idzie, ciężarne z tą przypadłością mogą wymagać hospitalizacji z powodu niewystarczającej ilości wody w organizmie.
Niezależnie od tego, czy objawy są łagodne, umiarkowane, czy ciężkie, mogą mieć one duży wpływ na jakość życia kobiety. Jeśli NVP wpływa na zdolność do jedzenia/picia, snu i/lub wykonywania codziennych czynności, konieczna będzie konsultacja z lekarzem. Co więcej, jeśli dolegliwości wystąpią po raz pierwszy w 10. tygodniu ciąży lub później, mogą one być spowodowane innymi czynnikami i również wymagają omówienia z lekarzem prowadzącym.
Czy nudności i wymioty w ciąży zwiększa ryzyko poronienia?
Poronienie może wystąpić w każdej ciąży, jednak niektóre badania sugerują, że kobiety z NVP mogą być mniej na nie narażone.
Czy przyjmowanie NVP w pierwszym trymestrze zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia wad wrodzonych?
W każdej ciąży podstawowe ryzyko wystąpienia wad wrodzonych u dziecka wynosi od 3 do 5%. Większość badań nie wykazała związku pomiędzy zwiększonym ryzykiem wystąpienia wad wrodzonych a nudnościami i wymiotami w czasie ciąży.
Czy NVP może powodować inne komplikacje w ciąży?
Kobiety z ciężkim NVP lub te, które mają niepowściągliwe wymioty ciężarnych, są bardziej narażone na odwodnienie, gdyż mogą nie być w stanie przyjmować wystarczającej ilości wody. Może to spowodować komplikacje medyczne dla matki. Niektóre badania wykazały, że niepowściągliwe wymioty ciężarnych mogą zwiększać szanse na urodzenie dziecka z mniejszą niż szacowana masą ciała.
Czy istnieją metody leczenia NVP?
W przypadku leczenia NVP powinno się podjąć kroki zaraz po wystąpieniu objawów. Jeśli zmiana stylu życia lub farmakoterapia zostaną rozpoczęte od razu, zdecydowanie łatwiej jest je zniwelować. Chcoiaż istnieje kilka metod, które mogą pomóc kobietom w ciąży, borykającym się z NVP to nie ma niestety jednego sposobu, który pomógłby wszystkim. Niektóre przyszłe mamy potrzebują połączenia leków ze zmianą stylu życia. Jednak wdrożenie farmakoterapii wymaga ścisłej współpracy z lekarzem prowadzącym, aby wspólnie wypracować najlepsze metody leczenia dla występujących objawów.
Czy istnieją inne zmiany w stylu życia, które wspomogą leczenie NVP?
Z pomocą mogą przyjść zmiany niektórych nawyków takich jak:
* Jedzenie małych posiłków lub przekąsek co 1-2 godziny
* Dodawanie źródła białka do każdej przekąski i każdego posiłku
* Picie zimnych lub częściowo zamrożonych płynów dziennie (8 filiżanek),
* Nie mieszanie pokarmów stałych z płynami. Zalecane jest picie 20 do 30 minut przed lub po posiłkach/przekąskach.
* Jedzenie niedoprawionych pokarmów, które są łagodne dla żołądka.
Witaminy prenatalne mogą wywołać NVP, ponieważ żelazo może powodować nasilenie objawów, rozstrój żołądka i/lub powodować zaparcia. Problemy z przyjmowaniem witamin prenatalnych, wymagają konsultacji z lekarzem.
Czy moje mdłości i/lub wymioty mogą być spowodowane czymś innym niż ciąża?
NVP i wszelkie inne objawy powinny być omówione z lekarzem. Bez wątpienia istnieją inne choroby, które mogą powodować nudności i wymioty. Przykładem są dolegliwości w postaci zgagi, niestrawności i/lub refluksu występujące u 40-85% kobiet w ciąży, a ponad 50% objawów pojawia się podczas pierwszego trymestru. Niektóre kobiety odczuwają ulgę, gdy unikają tłustych/kwaśnych pokarmów, a także gdy śpią na wznak (podnosząc głowę wyżej niż brzuch).
Innym przykładem jest infekcja bakteryjna zwana Helicobacter pylori, która jest związana z niepowściągliwymi wymiotami ciężarnych. Badanie na obecność tej bakterii jest zalecane u kobiet, które w przeszłości odczuwały mniej lub bardziej nasilone objawy nudności i wymiotów. Jeśli wynik na obecność tej bakterii jest pozytywy, można bezpiecznie wdrożyć leczenie w czasie ciąży.