Czy stymulacja prądem u osób z ADHD ma sens?

Leczenie prądem, czyli elektroterapia jest znana, badana i stosowana od wielu lat. Okazuje się, że przezczaszkowa stymulacja stałoprądowa tzw. tDCS może złagodzić zaburzenia koncentracji i uwagi u osób dorosłych z ADHD. Naukowcy zbadali skuteczność i bezpieczeństwo stosowania tDCS w warunkach domowych.

Leczenie prądem w Polsce

Leczenie prądem najczęściej kojarzy się negatywnie z elektrowstrząsami prezentowanymi przez środki masowego przekazu oraz filmy typu Lot nad kukułczym gniazdem. Nic bardziej mylnego. Elektroterapia to metoda terapeutyczna, która wykorzystuje prąd elektryczny do leczenia różnych schorzeń. W Polsce leczenie prądem jest stosowane najczęściej w fizjoterapii, ale także w psychiatrii, leczeniu bólu i chorób neurologicznych.

W Polsce elektroterapia jest powszechnie stosowana w leczeniu bólu, obrzęków, stanów zapalnych, zaburzeń krążenia. Również w rehabilitacji po urazach, operacjach czy chorobach neurologicznych. Co więcej, elektrowstrząsy (ECT – electroconvulsive therapy) są jedną z metod leczenia prądem stosowanym także w Polsce. Wykorzystuje się je podczas leczenia niektórych zaburzeń psychicznych jak ciężka depresja, jest to metoda z wyboru leczenia depresji okołoporodowej. Leczenie prądem często bywa finansowane przez NFZ. Natomiast w tym artykule chciałabym przyjrzeć się metodzie tDCS (transcranial direct current stimulation).

Przezczaszkowa stymulacja stałoprądowa — tDCS

tDCS to technika stymulacji mózgu polegająca na aplikowaniu niewielkiego prądu stałego na skórę głowy, w celu wpływania na aktywność mózgu. Dla wyjaśnienia tDCS jest nieinwazyjną metodą, która wykorzystuje elektrody umieszczone na głowie, aby przeprowadzić prąd przez mózg. Prąd ten może wpływać na aktywność neuronów i zmieniać ich pobudliwość. A to może prowadzić do poprawy funkcji mózgu w różnych obszarach, takich jak percepcja, uwaga, pamięć, motoryka i nastrój.

Leczenie prądem techniką tDCS odbywa się za pośrednictwem specjalnego urządzenia. Jest ono prawie zawsze zasilane bateryjnie, niewielkie oraz lekkie. Dlatego może być wykorzystywane w warunkach domowych. Naukowcy przebadali wpływ stosowania tDCS na osoby z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytami uwagi. Dokładniej przyjrzeli się podtypowi z zaburzeniami koncentracji i uwagi oraz mieszanemu ADHD.

Przebieg badania

Badanie trwało od lipca 2019 roku do lipca 2021 roku. Spośród 277 potencjalnych kandydatów do badania zakwalifikowano 64 dorosłych uczestników z ADHD. Natomiast tylko 55 uczestników zakończyło proces, który trwał kilka tygodni. Kryteria, które wykluczały potencjalnych kandydatów to: zażywanie leków pobudzających oraz objawy depresji, lęku, choroba afektywna dwubiegunowa, schizofrenia oraz spektrum autyzmu.

Badanie obejmowało 1 codzienną stymulację tDCS przez pierwsze 4 tygodnie, później 2 cotygodniowe stymulacje tDCS przez 4 tygodnie. Następnie 1 cotygodniową stymulację tDCS przez ostatnie 4 tygodnie. Po zakończeniu 12 tygodniowej stymulacji pacjenci zostali poddani 6 miesięcznej obserwacji. Celem było zaobserwowanie, jak długo utrzymują się efekty.

Uczestnicy badania mieli odbywać codzienne sesje przezczaszkową stymulacją stałoprądową przez 4 tygodnie. Następnie wypełniali kwestionariusz samoopisowy dotyczący koncentracji i uwagi. Wyniki ukazały istotną statystycznie poprawę koncentracji i uwagi u osób dorosłych z ADHD. Skutkami ubocznymi leczenia prądem były: zaczerwienia skóry, bóle głowy i lekkie oparzenia skóry.

Czy leczenie prądem osób z ADHD ma sens?

Reasumując wyniki tego badania pokazują, że codzienne leczenie domowym urządzeniem tDCS przez 4 tygodnie poprawiło koncentrację u dorosłych pacjentów z ADHD. Jednakże próba badawcza była niewielka. Ponadto okres leczenia prądem techniką tDCS był stosunkowo krótki. Domowe urządzenie tDCS może być niefarmakologiczną alternatywą dla pacjentów z ADHD. Bezsprzecznie jest to ciekawy i obiecujący temat. Jednak na ten moment potrzeba dalszych badań dla zwiększenia wiarygodności tej metody.

Osoby zainteresowane tematyką najnowszych informacji naukowych ze świata ADHD zapraszamy na naszą grupę ADHD u dzieci, ADHD u kobiet oraz ADHD u dorosłych.

Zapraszam też do subskrybowania naszego kanału na YT, gdzie zajmujemy się tematyką ADHD.

Bibliografia:

Leffa DT, Grevet EH, Bau CHD, et al. Transcranial Direct Current Stimulation vs Sham for the Treatment of Inattention in Adults With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: The TUNED Randomized Clinical Trial. JAMA Psychiatry. 2022;79(9):847–856.

Fernie G., Bennett D.M., Currie J., Perrin J.S., Reid I.C. Detecting objective and subjective cognitive effects of electroconvulsive therapy: intensity, duration and test utility in a large clinical sample. Psychol. Med. 2014; 24: 1−10.