Kilka lat temu po raz pierwszy zauważono, że w grupie pacjentów ze schizofrenią istnieje mniejsze ryzyko rozwinięcia się nowotworów. Zaczęto wtedy badać to zagadnienie, starając się wyjaśnić w jakim mechanizmie dochodzi do uzyskania tego efektu.
Do leków o udowodnionym działaniu przeciwnowotworowym należą:
- leki przeciwpsychotyczne: aripiprazol, klozapina, flufenazyna, olanzapina, kwetiapina
- leki stabilizujące nastrój: kwas walproinowy
- leki przeciwdepresyjne: escitalopram, fluoksetyna
Jeśli chodzi o typy nowotworów, których częstość obniżana jest przez powyższe leki, to wymienić należy przede wszystkim glejak wielopostaciowy. Ten najbardziej agresywny ze wszystkich typów nowotworów wywodzących się z tkanki mózgowej stanowi ogromny problem diagnostyczny i terapeutyczny. Nawet przy całkowitej resekcji nowotwór zazwyczaj nawraca, przez co typowy czas przeżycia pacjentów wynosi 12-15 miesięcy. Jest to niestety najczęstszy z nowotworów wywodzących się z mózgu – co roku chorują na niego około 3 osoby na 100 tys.
Wydaje się, że głównym mechanizmem działania leków psychiatrycznych na komórki nowotworowe jest zablokowanie cyklu komórkowego, tzn. spowolnienie podziałów komórkowych. Powyższe leki dodatkowo często nasilają apoptozę, czyli fizjologiczną śmierć komórek, która także przyczynia się do eliminacji komórek nowotworowych.