Naukowcom udało się zidentyfikować mechanizm, dzięki któremu morfina łagodzi ból. Odkryli grupę neuronów zlokalizowanych w mózgu, których aktywność ma bezpośredni wpływ na działanie przeciwbólowe. Lepsze zrozumienie tych procesów może przyczynić się do ograniczenia skutków ubocznych związanych z przyjmowaniem morfiny oraz do opracowania bezpieczniejszych strategii leczenia bólu.
Jak działa morfina? Mechanizm działania przeciwbólowego morfiny
Morfina to silny lek przeciwbólowy, który należy do grupy opioidów. Działa poprzez połączenie z receptorami opioidowymi w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym. Pobudzenie tych receptorów prowadzi do zahamowania enzymu cyklazy adenylowej odpowiedzialnego za uruchamianie cAMP w komórkach. W rezultacie dochodzi do dwóch informacji przesyłanych przez ból:
- zahamowanie uwalniania neuroprzekaźników w części presynaptycznej połączenia nerwowego;
- hiperpolaryzacji neuronów w części postsynaptycznej, co spowalnia lub blokuje przewodzenie impulsów nerwowych.
Niedawno naukowcy jeszcze dokładniej poznali mechanizm działania morfiny w łagodzeniu bólu.
Zespół morfinowy a działanie przeciwbólowe morfiny
Okazało się, że morfina aktywuje w mózgu tzw. „zespół morfinowy” – grupa neuronów, która ma kluczowy wpływ na działanie przeciwbólowe tego opioidu. Neurony te znajdują się w przednio-brzuszno-przy środkowym części rdzenia przedłużonego (RVM), łączą się z rdzeniem kręgowym i hamują sygnalizację bólową.
W trakcie badań, lekarze podali morfinę zwierzętom laboratoryjnym i monitorowali aktywność tych neuronów. Dzięki tym badaniom udało się zidentyfikować, które grupy neuronów odpowiadają za działanie przeciwbólowe morfiny. Dzięki syntetycznej inaktywacji tych neuronów badacze całkowicie zniwelowali przeciwbólowe działanie morfiny. Natomiast poprzez ich ponowną aktywację udało im się odtworzyć to działanie.
Czytaj także: Skuteczne łagodzenie bólu – alternatywa dla opioidów
Korzyści z odkrycia działania morfiny
Oprócz właściwości przeciwbólowych, morfina wykazuje również działanie euforyzujące i uspokajające. Ze względu na wielokierunkowy mechanizm jej działania, u osób stosujących ten lek mogą pojawić się różnorodne, mniej lub bardziej poważne, efekty uboczne. Naukowcy mają nadzieję, że pogłębienie wiedzy na temat mechanizmu działania morfiny pozwoli w przyszłości ograniczyć te niepożądane skutki.
Co więcej, odkrycie nowego mechanizmu może otworzyć drzwi do rozwoju alternatywnych terapii, które będą działały w sposób podobny do morfiny, ale z mniejszym ryzykiem działań niepożądanych.
W kolejnych badaniach, naukowcy mają zamiar dowiedzieć się, z jakiego powodu łagodzenie bólu staje się coraz słabsze w miarę długotrwałego stosowania leków opioidowych.
