Tiki to krótkie, niezamierzone, powtarzające się w nierytmiczny sposób ruchy lub odgłosy (tiki wokalne), które mają najczęściej nagły początek i nie służą żadnemu celowi. Tiki trudno jest powstrzymać, ale przy odpowiedniej motywacji czasami się to udaje. Nie pojawiają się również w nocy.
Do najczęstszych tików należą poruszanie ramionami, mruganie oczami, nagłe ruchy głową i grymasy twarzy. Najczęsteszymi tikami wokalnymi są chrząkanie i pociąganie nosem. Do tików złożonych należą uderzanie się, podskakiwanie i powtarzanie słów.
Tiki w ADHD
Aż 50-70% dzieci z ADHD ma jednocześnie tiki. Trudno powiedzieć czy i jaka jest zależność przyczynowo-skutkowa między tymi dwoma zaburzeniami. Z pewnością tiki mogą być elementem zaburzeń współistniejących z ADHD. Należą do nich np. zespół Tourette’a, zaburzenia kompulsyjno-obsesyjnego czy autyzm.
Tiki leczy się za pomocą specjalnego programu terapii behawioralno-poznawczej. Najczęściej obejmuje on szkolenie odzwyczajające (sposoby na zwiększenie świadomości zblizającego się tiku i zablokowanie go) oraz interwencje funkcjonalne (zapobieganie czynnikom wyzwalającym).
Rady dla rodziców
Ja dziś natomiast chciałbym podać kilka rad dla rodziców dzieci z ADHD/tikami, które należy stosować w domu, aby zmniejszyć nasilenie/częstość tików:
- NIE REAGUJ na tiki dziecka.
- Chwal dziecko, kiedy uda mu się zmniejszyć nasilenie tików, staraj się nie zwracać mu uwagi na to, że np. w jakimś okresie częstość tików wzrosła.
- Wyrażaj swoją frustrację związaną z tikami wyłącznie wtedy, gdy dziecka nie ma w pobliżu.
- Oczekuj od dziecka tego samego, czego oczekiwałbyś od dziecka bez tików. TIKI NIGDY NIE MOGĄ BYĆ USPRAWIEDLIWIENIEM dla obniżenia oczekiwań.
- Pomagaj dziecku być aktywnym fizycznie i psychicznie.
- Rób wszystko, by dziecko miało wystarczająco dużo snu.
- Wprowadź stałą rutynę chodzenia spać (np. jedzenie, kąpiel, przebieranie, czytanie, sen).
- Staraj się pomagać dziecku w relaksowaniu się, gdy jest zestresowane (pamiętaj np. o ćwieczeniach oddechowych, które bardzo dobrze zmniejszają napięcie).
Osoby zainteresowane tematyką najnowszych informacji naukowych ze świata ADHD zapraszamy na naszą grupę ADHD u dzieci, ADHD u kobiet oraz ADHD u dorosłych.
Zapraszam też do subskrybowania naszego kanału na YT, gdzie zajmujemy się tematyką ADHD.
