W okresie pandemii COVID-19 rozpoznawalność ADHD w USA znacznie wzrosła. Dotyczy to praktycznie wszystkich grup wiekowych pacjentów, w tym osób po 65 r.ż. Większość przepisywanych stymulantów stanowi amfetamina i metylofenidat. Według niedawno opublikowanego w The Lancet badania średni wiek osób przyjmujących stymulant wzrósł w ostatnich latach.
Wśród dorosłych po 65 r.ż. z wieloma czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego nastąpił wzrost użycia stymulantów. Stymulanty działają na ośrodkowy układ nerwowy, zwiększając uwagę i dodając energii, a pośrednio (u osób z ADHD) poprawiają nastrój i działają uspokajająco.
Zagrożenia
Jednak ich wpływ na wydzielanie neuroprzekaźników może powodować wzrost tętna spoczynkowego i skurczowego ciśnienia krwi, zwiększając w ten sposób ryzyko dla osób z istniejącą wcześniej chorobą sercowo-naczyniową.
Obawy te potwierdzają wyniki innego badania kohortowego opublikowanego w JAMA Network Open w październiku 2021 r. Zespół stwierdził 40% wzrost liczby zdarzeń sercowo-naczyniowych wśród 6457 osób starszych w ciągu 30 dni od rozpoczęcia stosowania środka stymulującego.
Ponieważ brak jest badań dotyczących stosowania stymulantów u osób starszych, trudno przewidzieć skutki uboczne. Jednak biorąc pod uwagę potencjalne ryzyko związane z przepisywaniem stymulantów w starszej populacji, która z natury jest bardziej narażona na zdarzenia sercowo-naczyniowe, zaleca się staranne wstępne badanie przesiewowe oraz monitorowanie ciśnienia krwi i częstości akcji serca.
Podobne zalecenia dotyczą właściwie wszystkich populacji wiekowych, ale jak wykazała niedawna metaanaliza opublikowana w JAMA Network Open, w przypadku dzieci i młodych dorosłych ryzyko to jest pomijalne.
Na co zwrócić uwagę
Jeśli istnieje taka możliwość, dobrym pomysłem może być rutynowe badanie przesiewowe moczu na obecność substancji psychoaktywnych, aby zapewnić przestrzeganie zaleceń, a także zminimalizowanie przepisywania pacjentom przyjmującym inne kontrolowane leki, które mogą zwiększać ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych.
Przypominam, że elektrokardiogram nie jest rutynowo potrzebny przed rozpoczęciem stosowania stymulantów, chyba że pacjent ma wrodzoną wadę serca, przebył operację kardiochirurgiczną, czy ma niewydolność serca.
Aby zminimalizować działania niepożądane, klinicyści powinni rozpoczynać stosowanie stymulantów u osób starszych od najniższej dawki i stopniowo ją zwiększać, aż do osiągnięcia potencjalnych korzyści, jednocześnie monitorując działania niepożądane.
W mojej praktyce, w tej populacji wiekowej najczęściej rozpoczynam leczenie metylofenidatem od 5 mg, a następnie zwiększam o 5 mg co tydzień lub dwa, w zależności od efektu. U osób starszych często wystarczają niższe dawki leku.
Osoby zainteresowane tematyką najnowszych informacji naukowych ze świata ADHD zapraszamy na naszą grupę ADHD u dzieci, ADHD u kobiet oraz ADHD u dorosłych.
Zapraszam też do subskrybowania naszego kanału na YT, gdzie zajmujemy się tematyką ADHD.