Przedwczoraj (8.10.2022) odbyła się konferencja „El Camino Health 5th Annual Maternal Mental Health Symposium”. W związku z tym chciałbym krótko podsumować dwa najciekawsze wykłady, które w ramach niej się odbyły. Pełną relację z tej konferencji znaleźć można na moim TT (https://twitter.com/PsychiatraPlus).
W tym wpisie chciałbym podać podstawowe informacje dotyczące leczenia choroby dwubiegunowej litem. Lek ten stanowi złoty standard w leczeniu ChAD, także w ciąży.
Przede wszystkim należy przypomnieć, że w okresie ciąży wydajność nerek jest o około 30% wyższa, co oznacza bardzo często znaczne obniżenie stężenia leków (lub ich aktywnych metabolitów) we krwi. Dlatego ustawianie leczenia lekami stabilizującymi nastrój (przeciwpadaczkowymi) należy prowadzić na podstawie stężenia leku w surowicy, które należy ściśle monitorować w ciąży.
Zakres terapeutyczny litu do 0,4-1,0mEq/L. Dawkę i stężenie litu należy ustalić w taki sposób, by osiągnąć maksymalne ustąpienie objawów i minimalny poziom działań niepożądanych. Przypominam, że stężenia >1,2 mEq/L są toksyczne (objawami działania toksycznego są wymioty, drżenia rąk, osłabienie, biegunka, drgawki, pobudzenie, niewyraźna mowa i splątanie.
Jeśli chodzi o bezpieczeństwo stosowania litu w ciąży, to wydaje się, że nieco zwiększa on ryzyko wad wrodzonych serca (częstość 1,15% u dzieci nie narażonych na lit, 2,41% u dzieci narażonych na lit), chociaż należy bardzo wyraźnie stwierdzić, że ryzyko to jest bardzo zależne od dawki (tzn. im mniejsza dawka, tym mniejsze ryzyko. Nie stwierdzono natomiast podwyższenia ryzyka wad innych narządów.
Lit nie wpływa też negatywnie na rozwój układu neurologicznego – jego stosowanie nie ma związku z IQ dziecka w wieku 6-14 lat, a rozwój neuropsychologiczny tych dzieci nie różni się od populacji ogólnej.
Literatura
Diav-Citrin O, Shechtman S, Tahover E, Finkel-Pekarsky V, Arnon J, Kennedy D, Erebara A, Einarson A, Ornoy A. Pregnancy outcome following in utero exposure to lithium: a prospective, comparative, observational study. Am J Psychiatry. 2014 Jul;171(7):785-94. doi: 10.1176/appi.ajp.2014.12111402. PMID: 24781368.
Cohen JM, Huybrechts KF, Patorno E, Desai RJ, Mogun H, Bateman BT, Hernández-Díaz S. Anticonvulsant Mood Stabilizer and Lithium Use and Risk of Adverse Pregnancy Outcomes. J Clin Psychiatry. 2019 Jun 18;80(4):18m12572. doi: 10.4088/JCP.18m12572. PMID: 31237992.
Patorno E, Huybrechts KF, Bateman BT, Cohen JM, Desai RJ, Mogun H, Cohen LS, Hernandez-Diaz S. Lithium Use in Pregnancy and the Risk of Cardiac Malformations. N Engl J Med. 2017 Jun 8;376(23):2245-2254. doi: 10.1056/NEJMoa1612222. PMID: 28591541; PMCID: PMC5667676.
Poels EMP, Bijma HH, Galbally M, Bergink V. Lithium during pregnancy and after delivery: a review. Int J Bipolar Disord. 2018 Dec 2;6(1):26. doi: 10.1186/s40345-018-0135-7. PMID: 30506447; PMCID: PMC6274637.