Kobiety stanowią około dwóch trzecich osób diagnozowanych na chorobę Alzheimera. Oznacza to, że chorują częściej niż mężczyźni. Dotychczasowe badania wykazały, że choroba Alzheimera u kobiet przebiega w sposób bardziej zaawansowany i postępuje szybciej. A to przekłada się na bardziej zauważalny spadek funkcji poznawczych, takich jak utrata pamięci, uwagi oraz zdolności do komunikacji i podejmowania decyzji, w porównaniu do mężczyzn z tą chorobą.
Choroba Alzheimera u kobiet i mężczyzn
Choroba Alzheimera jest główną przyczyną otępienia, na które choruje aż 50 milionów ludzi na całym świecie. Z czego około dwóch trzecich pacjentów z chorobą Alzheimera o późnym początku (objawy po 65 roku życia) to kobiety. Biologiczne podstawy różnic pomiędzy mężczyznami a kobietami dotkniętymi chorobą Alzheimera nie są dobrze zrozumiane. Jednakże zrozumienie ich jest niezbędne do opracowania odpowiednich terapii.
Naukowcy pomyśleli, że skoro menopauza u kobiet powoduje znaczny spadek sygnalizacji estrogenowej w 4. i 5. dekadzie życia. A ich nagła utrata prawdopodobnie zwiększa podatność na patofizjologię związaną z wiekiem i neurodegenerację to być może dymorfizm płciowy jest spowodowany zależnym od płci wpływem hormonów na wrażliwość neuronów i patofizjologię.
Jednocześnie mózgi mężczyzn i kobiet różnią się w układzie cholinergicznym. Naukowcy postanowili sprawdzić, czy płeć wpływa na relację między sygnalizacją acetylocholiny a gromadzeniem się beta-amyloidu (Aβ). Dlatego że jednym z kluczowych wskaźników choroby Alzheimera jest toksyczne gromadzenie się beta-amyloid (Aβ) w mózgu. Aβ jest częścią białka, wchodzącego w skład błony tłuszczowej otaczającej neurony.
Badanie dotyczące roli hormonów płciowych w rozwoju choroby Alzheimera u kobiet
Temat ten zainteresował naukowców z Uniwersytetu Zachodniego Ontario znajdującego się w Kanadzie. Badacze sprawdzili, czy rzeczywistym powodem różnic choroby Alzheimera u kobiet i mężczyzn jest wpływ hormonów zależnych od płci. W badaniu na myszach i ludziach wykazali, że żeńskie hormony płciowe odgrywają istotną rolę w manifestacji choroby Alzheimera w mózgu. Wyniki swojego badania opublikowali w czasopiśmie „Alzheimer’s & Dementia”.
Przebieg badania
Badacze zbadali czy u myszy samców i samic płeć wpływa na relację między sygnalizacją acetylocholiny a gromadzeniem się beta-amyloidu. Ocenili beta-amyloid ilościowo u samców i samic myszy ze zmianami poziomów aktywności w układzie cholinergicznym.
Ponadto zbadali wpływ wycięcia jajników i podawania estradiolu. Dodatkowo analizowali obrazy mózgów starszych ludzi uzyskanych metodą rezonansu magnetycznego (MRI). Naukowcy analizowali skany MRI mózgu oraz tempo utraty masy mózgu u starszych mężczyzn i kobiet niezależnie. Kobiety były w okresie pomenopauzalnym.
Wyniki
Wyniki badania pokazały różnice w gromadzeniu się beta-amyloidu u myszy samców i samic przy zmianie poziomów aktywności układu cholinergicznego. Związek między integralnością obszaru mózgu, w którym znajdują się neurony cholinergiczne (syntetyzujące i uwalniające acetylocholinę), a gromadzeniem się beta-amyloidu był taki sam u mężczyzn i kobiet, ale różnił się u myszy samców i samic. Prawdopodobnie fakt, że uczestniczące w badaniu kobiety były okresie pomenopauzalnym, a modele mysie nie, był czynnikiem różnic.
Badacze uznali, że aby zrozumieć, w jaki sposób hormony płciowe wpływają na chorobę Alzheimera, powinni zbadać odpowiednie modele zwierzęce. Dlatego przeprowadzili kontynuację badania na modelach zwierzęcych odzwierciedlających kobiety w okresie pomenopauzalnym. Celem było zbadanie, w jaki sposób obecność lub brak hormonów płciowych może wpływać na relację między sygnalizacją acetylocholiny a gromadzeniem się beta-amyloidu w mózgu.
Końcowe wyniki pokazały, że gdy hormon płciowy estradiol był obecny, związek między acetylocholiną a toksycznym beta-amyloidem był utracony. Natomiast gdy hormony płciowe zostały wyeliminowane u myszy, ta relacja reprodukowała wyniki obserwowane u ludzi.
Co dalej?
Kobiety i mężczyźni inaczej reagują na leki i przechodzą nieco inny proces w chorobie Alzheimera. Aby opracować skuteczniejsze terapie, potrzebujemy większej ilości badań na zwierzętach, które mogą reprodukować różne aspekty tego procesu. Hormony płciowe i poziomy estradiolu to tylko część czynników. Ponadto badania wskazują na konieczność lepszego zrozumienia roli estradiolu w chorobie Alzheimera.
Dodatkowo najnowsze odkrycia wskazują na pilną potrzebę badania beta-amyloidu i układu cholinergicznego w przedziale wiekowym między 40 a 50 rokiem życia, czyli przed menopauzą. Dlatego że średnia wieku w większości dużych, znaczących badaniach nad chorobą Alzheimera wynosi 70 lat. Z niecierpliwością czekamy na kolejne badania ukazujące charakterystykę choroby Alzheimera u kobiet.