sobota, 5 października, 2024

Metylofenidat

Poniższe informacje opracowano zgodnie z aktualną wiedzą medyczną. W żadnym wypadku nie mogę one zastępować konsultacji z lekarzem, który podejmuje ostateczną decyzję, co do przydatności leku w konkretnym zastosowaniu, rozważając wszystkie korzyści i ryzyka.

Co to jest metylofenidat?

Metylofenidat to tzw. stymulant, pochodna amfetaminy, lek stosowany w leczeniu ADHD u dorosłych i dzieci. Mechanizm jego działania polega na zwiększeniu poziomu dopaminy i noradrenaliny w mózgu.

Czy metylofenidat może utrudnić zajście w ciążę?

Do chwili obecnej brak badań oceniających, czy metylofenidat może negatywnie wpływać na zdolność do poczęcia dziecka przez kobietę przyjmującą ten lek. Badania na zwierzętach nie wykazują takiego efektu nawet w dawce przekraczającej o 200 razy maksymalną dawkę podawaną ludziom.

Dowiedziałam się właśnie, że jestem w ciąży. Czy powinnam przestać przyjmować lek?

Przede wszystkim, nie wolno podejmować żadnej decyzji dotyczącej przyjmowania leków bez konsultacji z lekarzem. W przypadku niektórych kobiet, korzyści z leczenia ADHD w ciąży przewyższają potencjalne ryzyka.

Czy metylofenidat zwiększa ryzyko poronienia?

Poronienie może pojawić się w każdej ciąży, a jego ryzyko – także bez przyjmowania leków – jest dość wysokie, wynosi bowiem ok. 20%. W jednym badaniu obejmującym małą liczbę kobiet, stwierdzono niewielki wzrost ryzyka poronienia. Nie wiadomo, czy metylofenidat zwiększa ryzyko poronienia.

Czy przyjmowanie sertraliny w pierwszym trymestrze może wywoływać wady wrodzone u dziecka?

Każda ciąża związana jest z ryzykiem wady wrodzonej u dziecka na poziomie kilku procent (3-5%). Jest to tak zwane ryzyko populacyjne. Na podstawie badania obejmującego 2.200 ciąż wydaje się, że metylofenidat nie podnosi ryzyka wad wrodzonych. W większości badań, kobiety przyjmujące metylofenidat w ciąży rodziły zdrowe dzieci, o czasie. Chociaż jedno duże badanie wykazało zwiększone ryzyko wad wrodzonych serca u dzieci kobiet przyjmujących metylofenidat w ciąży, pozostałem badania nie potwierdziły tego wyniku.

Czy przyjmowanie metylofenidatu w drugim i trzecim trymestrze wiąże się z innymi powikłaniami ciąży?

Istnieje niewiele badań na ten temat, ale te, które są dostępne, nie przemawiają za zwiększonym ryzykiem przedwczesnego porodu (przed 37 tygodniem ciąży) ani niską masą urodzeniową u dzieci kobiet przyjmujących metylofenidat w ciąży.

Lekarz zalecił przyjmowanie leku przez całą ciążę. Czy wywoła to objawy odstawienne u dziecka?

Niektóre dzieci poddane działaniu stymulantów tuż przed porodem wykazują czasowe objawy odstawienne po porodzie. Jednak nie zaobserwowano takiego efektu w przypadku prawidłowo przyjmowanego (zgodnie z zaleceniem lekarza) metylofenidatu.

Czy przyjmowanie metylofenidatu w ciąży powoduje długookresowe skutki w zachowaniu lub problemy w uczeniu się u dziecka?

Istnieje niewiele badań na ten temat, ale te, które są dostępne, wykazują prawidłowy wzrost i rozwój dzieci poddanych w ciąży działaniu metylofenidatu do pierwszego roku życia.

Czy mogę przyjmować metylofenidat karmiąc piersią?

Metylofenidat przenika do pokarmu kobiety w niewielkiej ilości albo nie przenika do niego w ogóle. Jeśli kobieta przyjmuje lek w ilości przepisanej przez lekarza, nie powinien on powodować żadnych następstw u karmionego dziecka (krótko ani długookresowych). Poziom leku w surowicy dziecka karmionego piersią jest niewykrywalny lub bardzo niski. Doniesienia literaturowe obejmujące pięcioro dzieci karmionych piersią, których mamy przyjmowały metylofenidat w dawce 35-80 mg/d wykazały prawidłową masę ciała dziecka, prawidłowe rytmy snu i czuwania oraz prawidłowe przyjmowanie pokarmu. Tym niemniej, niektórzy lekarze sugerują potrzebę monitorowania przyrostu masy ciała dziecka. Metylofenidat nie wpływa też na poziom prolaktyny (hormonu stymulującego wytwarzanie pokarmu) u matki.

Jeśli mężczyzna przyjmuje ten lek, czy może to mieć wpływ na jego płodność albo zwiększyć ryzyko wad wrodzonych?

Brak jest informacji, które by sugerowały, że stymulanty w nasieniu zwiększają ryzyko wad wrodzonych. Ogólnie rzecz biorąc, bardzo rzadko narażenie ojca na jakikolwiek lek przekłada się na ryzyko dla ciąży.

Literatura

  1. Cooper WO. Shedding Light on the Risks of Methylphenidate and Amphetamine in Pregnancy. JAMA Psychiatry. 2018 Feb 1;75(2):127-128. doi: 10.1001/jamapsychiatry.2017.3882. PMID: 29238801.
  2. Huybrechts KF, Bröms G, Christensen LB, Einarsdóttir K, Engeland A, Furu K, Gissler M, Hernandez-Diaz S, Karlsson P, Karlstad Ø, Kieler H, Lahesmaa-Korpinen AM, Mogun H, Nørgaard M, Reutfors J, Sørensen HT, Zoega H, Bateman BT. Association Between Methylphenidate and Amphetamine Use in Pregnancy and Risk of Congenital Malformations: A Cohort Study From the International Pregnancy Safety Study Consortium. JAMA Psychiatry. 2018 Feb 1;75(2):167-175. doi: 10.1001/jamapsychiatry.2017.3644. PMID: 29238795; PMCID: PMC5838573.
  3. Bolea-Alamanac BM, Green A, Verma G, Maxwell P, Davies SJ. Methylphenidate use in pregnancy and lactation: a systematic review of evidence. Br J Clin Pharmacol. 2014 Jan;77(1):96-101. doi: 10.1111/bcp.12138. PMID: 23593966; PMCID: PMC3895350.
  4. Collin-Lévesque L, El-Ghaddaf Y, Genest M, Jutras M, Leclair G, Weisskopf E, Panchaud A, Ferreira E. Infant Exposure to Methylphenidate and Duloxetine During Lactation. Breastfeed Med. 2018 Apr;13(3):221-225. doi: 10.1089/bfm.2017.0126. Epub 2018 Feb 27. PMID: 29485905.
Jarosław Jóźwiak
Jarosław Jóźwiak
Dr hab. n. med. Jarosław Jóźwiak jest lekarzem psychiatrą specjalizującym się w tematyce ADHD i psychiatrii perinatologicznej, laureatem wielu nagród naukowych m.in. Premiera RP, Polskiej Akademii Nauk, Ministra Zdrowia. Jest współzałożycielem i Dyrektorem Medycznym klinik ALMA Centrum Terapii Kobiety i Dziecka. Jego zainteresowania naukowe dotyczą neurobiologii, chorób psychiatrycznych i neurologicznych.

powiązane artykuły

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

24,658FaniLubię
7,277ObserwującyObserwuj
1,584ObserwującyObserwuj
32,700SubskrybującySubskrybuj

Popularne artykuły