Depresja okołoporodowa dotyka od 0,5 do 60,8% kobiet na świecie. Trudno jest określić dokładną liczbę, bo nie wszystkie mamy zjawiają się z tym problemem u specjalisty. Co więcej, nie w każdym kraju kobiety mają łatwy dostęp do specjalistów. W Polsce najczęściej mówi się o około 20% populacji kobiet. Jednak naukowcy nie łączyli wcześniej okołoporodowego zdrowia psychicznego z ryzykiem chorób układu sercowo-naczyniowego. Dlatego badania opublikowane w czerwcu w European Heart Journal są wyjątkową wiadomością ze świata nauki! Okazuje się, że kobiety zdiagnozowane na depresję okołoporodową są bardziej narażone na rozwój chorób układu krążenia w ciągu następnych 20 lat w porównaniu z kobietami, które nie doświadczyły tej formy depresji!
Ryzyko chorób układu krążenia
Ryzyko chorób układu krążenia jest związane z wieloma czynnikami, które mogą wpływać na zdrowie serca i naczyń krwionośnych. Do czynników ryzyka należą:
- palenie tytoniu,
- nadciśnienie tętnicze,
- wysoki poziom cholesterolu,
- otyłość i nadwaga,
- brak aktywności fizycznej,
- cukrzyca,
- choroby nerek,
- zespół metaboliczny.
Okazuje się, że do czynników ryzyka chorób układu krążenia należy również depresja okołoporodowa.
Depresja okołoporodowa a ryzyko chorób układu krążenia
Badanie opublikowane w European Heart Journal przeanalizowało związek między depresją okołoporodową a ryzykiem chorób układu krążenia u kobiet. To badanie przeprowadzono na skalę ogólnokrajową w Szwecji, objęło dane około 600 000 kobiet! Dzięki czemu wyniki dostarczyły nam wiele nowych informacji na temat długoterminowych skutków zdrowotnych depresji okołoporodowej.
Metodologia
W badaniu wykorzystano dane z rejestrów medycznych obejmujące okres od 1997 do 2018 roku. Analizowano kobiety, które doświadczyły depresji w okresie okołoporodowym (55 539), porównując je z grupą kontrolną bez historii depresji (545 567). Uczestniczki były obserwowane przez średnio 11 lat, co umożliwiło ocenę długoterminowego wpływu depresji okołoporodowej na zdrowie sercowo-naczyniowe.
Wyniki
Wyniki badania wykazały, że wśród kobiet z depresją okołoporodową, 6,4% rozwinęło chorobę sercowo-naczyniową w porównaniu do 3,7% kobiet, które nie chorowały na depresję okołoporodową. To odpowiada 36% wyższemu ryzyku rozwoju choroby sercowo-naczyniowej. Ryzyko wysokiego ciśnienia krwi było u nich o około 50% wyższe. Ryzyko choroby niedokrwiennej serca o około 37% wyższe. Natomiast ryzyko niewydolności serca o około 36% wyższe. Ryzyko to było najwyższe w pierwszych latach po porodzie, ale utrzymywało się również w dłuższym okresie.
Mechanizmy biologiczne
Badanie sugeruje, że mechanizmy biologiczne, takie jak przewlekły stan zapalny i dysregulacja osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA), mogą odgrywać rolę w zwiększonym ryzyku chorób układu krążenia. Depresja okołoporodowa może również prowadzić do zmian w stylu życia jak mniejsza aktywność fizyczna, sięganie po używki, mniej korzystna dieta. A te negatywnie wpływają na zdrowie sercowo-naczyniowe.
Czytaj więcej:
Depresja okołoporodowa – wpływ na przebieg ciąży
Czy mogę mieć depresję okołoporodową?
Leczenie depresji okołoporodowej
Zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia, dzięki leczeniu depresji okołoporodowej?
Autorzy badania podkreślają potrzebę wdrożenia strategii prewencyjnych mających na celu zmniejszenie ryzyka chorób układu krążenia u tej grupy kobiet. Zalecają programy edukacyjne dotyczące zdrowego stylu życia, badania kontrolne, wsparcie w zakresie zdrowia psychicznego oraz wczesne interwencje w przypadku wykrycia objawów depresji. Badacze wskazują także na potrzebę dalszej analizy tej korelacji. Przyszłe badania mogą również skupić się na różnicach między różnymi populacjami i wpływie czynników socjoekonomicznych.
Reasumując, opisane przez nas szwedzkie badanie dostarcza mocnych dowodów na związek między depresją okołoporodową a zwiększonym ryzykiem chorób układu krążenia. Podkreśla również znaczenie interdyscyplinarnego podejścia do opieki nad kobietami w okresie okołoporodowym, które uwzględnia zarówno zdrowie psychiczne, jak i fizyczne. Badanie ma również znaczenie społeczne, pokazując, jak ważne jest wsparcie kobiet w okresie okołoporodowym i po nim. Wsparcie to może obejmować programy zdrowia psychicznego, kampanie edukacyjne oraz polityki wspierające zdrowie matek.
Literatura:
Chrzan-Detkoś M. i in., Uwarunkowania i konsekwencje depresji poporodowej, Psychoterapia 2 (161) 2012; 55-63
Niegowska K. W, Kobos E. Ocena częstotliwości występowania depresji poporodowej u kobiet w pierwszym tygodniu połogu. Med Og Nauk Zdr. 2019; 25(4): 251–257. DOI: 10.26444/monz/114661
Donghao Lu, Unnur A Valdimarsdóttir, Dang Wei, Yufeng Chen, Ole A Andreassen, Fang Fang, Krisztina D László, Emma Bränn, Perinatal depression and risk of maternal cardiovascular disease: a Swedish nationwide study, European Heart Journal, 2024;, ehae170, https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehae170
World Health Organization (WHO): „Cardiovascular diseases (CVDs)”
