ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej) to zaburzenie, które wpływa na zdolność do koncentracji, impulsywność i hiperaktywność. Nawiasem mówiąc, macierzyństwo samo w sobie może być wyjątkowo trudne i wyczerpujące, ale dla matek z ADHD, zarówno te nowe, jak i doświadczone, dodatkowe wyzwania mogą wpłynąć na ich zdrowie i życie codzienne. W szczególności deprywacja snu może wpłynąć na te matki w sposób bardziej znaczący niż na te bez ADHD.
Niedobór snu i jego wpływ na zdrowie matek z ADHD: W oparciu o badanie Medic, G., Wille, M., & Hemels, M. E. (2017) dotyczące skutków krótko- i długoterminowych zaburzeń snu, stwierdzono, że:
- Krótkoterminowe konsekwencje zdrowotne:
- Matki z ADHD już zmagają się z problemami z koncentracją, ale gdy nie mają wystarczającej ilości snu, te trudności mogą być jeszcze bardziej wyraźne. Problemem mogą być także gorsze zdolności poznawcze – umiejętności takie jak podejmowanie decyzji, pamięć czy rozwiązywanie problemów mogą ulec pogorszeniu w wyniku braku snu, co sprawia, że codzienne obowiązki i opieka nad dzieckiem stają się jeszcze trudniejsze. Ponadto zmęczenie sprawia, że jesteśmy mniej czujni i bardziej podatni na błędy, co może prowadzić do większego ryzyka wypadków i obrażeń zarówno dla matki, jak i dziecka.
- Długoterminowe konsekwencje zdrowotne:
- Deprywacja snu może prowadzić do problemów metabolicznych i wzrostu masy ciała, co w efekcie zwiększa ryzyko wystąpienia otyłości, cukrzycy i chorób serca. Dodatkowo matki z ADHD są już narażone na większe ryzyko wystąpienia depresji i lęku, a chroniczny brak snu może te problemy jeszcze pogłębiać. Ciągłe zmęczenie sprawia, że nasz organizm ma gorsze warunki do walki z infekcjami i chorobami, co może prowadzić do częstszego występowania infekcji u matki i jej dziecka.
Znaczenie snu dla matek z ADHD
Aby zmniejszyć negatywne skutki deprywacji snu, matkom z ADHD szczególnie zaleca się utrzymanie zdrowego trybu życia i higieny snu. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc matkom z ADHD lepiej radzić sobie z wyzwaniami związanymi z niedoborem snu:
- Ustal regularny rozkład dnia: staraj się kłaść spać i wstawać o stałej porze każdego dnia, nawet w weekendy. Ułatwi to osiągnięcie odpowiedniej ilości snu oraz regulację wewnętrznego zegara biologicznego.
- Stwórz sprzyjające środowisko do snu: upewnij się, że sypialnia jest ciemna, cicha i o odpowiedniej temperaturze. Ogranicz korzystanie z urządzeń elektronicznych przed snem, które mogą zakłócać sen.
- Zwróć uwagę na dietę i aktywność fizyczną: zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna są kluczowe dla ogólnego zdrowia i samopoczucia. Spróbuj unikać ciężkich posiłków, alkoholu i kofeiny przed snem, ponieważ mogą one wpłynąć na jakość snu.
- Wprowadź techniki relaksacyjne: nauka technik relaksacyjnych, takich jak głębokie oddychanie, medytacja czy joga, może pomóc w redukcji stresu i uspokojeniu umysłu przed snem.
- Szukaj wsparcia: rozmawiaj z innymi matkami, które mają podobne problemy, czy to osobiście, czy przez grupy wsparcia. Dzielenie się swoimi doświadczeniami i strategiami radzenia sobie może pomóc w znalezieniu sposobów na lepsze radzenie sobie z niedoborem snu.
- Skonsultuj się z lekarzem: jeśli mimo stosowania powyższych wskazówek nadal masz problemy ze snem, skonsultuj się z lekarzem lub specjalistą ds. snu. Mogą oni zasugerować dodatkowe terapie lub interwencje, które pomogą w zarządzaniu snem.
Matki z ADHD mogą być szczególnie podatne na negatywne skutki deprywacji snu. Zdrowy tryb życia i świadomość własnych potrzeb są kluczowe dla utrzymania zdrowia i funkcjonowania w codziennym życiu. Dbanie o zdrowie psychiczne i fizyczne matki wpływa również na zdrowie i dobro dziecka, co podkreśla znaczenie regulacji snu w życiu matek z ADHD.
mgr Aleksandra Kaczmarek – Psycholog, Specjalista ADHD, Mama z ADHD, z synem i mężem z ADHD, współzałożycielka Centrum ALMA