Padaczka to zaburzenie dotykające dużej części populacji ogólnej. Jednym z najbardziej popularnych leków w dużych napadach padaczkowych jest kwas walproinowy. Od kilku lat stosowanie tego leku w ciąży jest jednak bardzo ograniczone w związku dowodami na jego teratogenność. Stąd poszukiwane są alternatywne leki przeciwpadaczkowe, które mogłyby być stosowane u kobiet w ciąży z padaczką.
Padaczka
Padaczka to schorzenie neurologiczne, które zwiększa podatność ludzi na nawracające napady padaczkowe. Jest to jedno z najczęstszych zaburzeń układu nerwowego, dotykające ludzi w każdym wieku. Na zaburzenie to cierpi około 1% populacji.
Przyczyną wystąpienia ataku padaczkowego może być np. wysoka gorączka (szczególnie u dzieci). Inne przyczyny to niski poziom cukru we krwi, odstawienie alkoholu lub narkotyków lub wstrząśnienie mózgu. W takich okolicznościach u każdego może wystąpić jeden lub więcej napadów. Jeżeli jednak dana osoba ma dwa lub więcej nawracających, niesprowokowanych napadów, uważa się, że cierpi na padaczkę.
Czytaj także: ADHD ma wspólne podłoże genetyczne z padaczką.
Podłoże zaburzenia
Istnieje wiele możliwych przyczyn padaczki. Jako główną wymienia się najczęściej zaburzenie pracy neuroprzekaźników. Poza tym do przyczyn należą nowotwory, udary i uszkodzenie mózgu spowodowane chorobą lub urazem. W większości przypadków nie udaje się wykryć przyczyny padaczki.
U większości kobiet cierpiących na padaczkę częstość napadów nie zmienia się w ciąży. Jednak u niektórych zdarza się, że padaczka jest lepiej kontrolowana w tym okresie, lub że pojawia się więcej napadów.
Kobietom z padaczką zaleca się, by przed ciążą i w jej trakcie przyjmowały większą dawkę kwasu foliowego, niż kobiety bez padaczki w wywiadzie.
Czytaj także: Jakie leki przeciwpadaczkowe stosować u pacjentów z ADHD.
Leki przeciwpadaczkowe
Przez wiele lat podstawę leczenia przeciwpadaczkowego stanowił kwas walproinowy lub jego sole (walproiniany). Jednak metaanalizy wykazały, że u kobiet przyjmujących walproinian w ciąży istnieje 5x wyższe ryzyko dużych wad wrodzonych. W związku z tym leku tego nie należy stosować u kobiet w wieku rozrodczym lub w ciąży.
Poszukiwane są jednak inne terapie przeciwpadaczkowe, które mogłyby stanowić skuteczną alternatywę dla leczenia kwasem walproinowym. Zazwyczaj w takiej sytuacji rozważa się połączenie dwóch innych leków przeciwpadaczkowych.
Czytaj także: Najbardziej skuteczne stabilizatory nastroju w ciąży.
Badanie dot. leków przeciwpadaczkowych
W ostatnich dniach opublikowano badanie, które starało się ocenić alternatywne metody terapii w ciąży. Badanie przeprowadzono na bazach danych medycznych z Danii, Finlandii, Islandii, Norwegii i Szwecji. W sumie przeanalizowano 51 tys. ciąż u kobiet z padaczką.
Wśród nich, 788 kobiet przyjmowało w pierwszym trymestrze lamotryginę i lewetiracetam, 291 lamotryginę i topiramat, 208 lewetiracetam i topiramat, 80 lamotryginę i zonisamid, a 91 lewetiracetam i zonisamid.
Wykluczono z badania ciąż, w których kobiety przyjmowały inne leki przeciwpadaczkowe, występowały inne teratogeny lub dziecko miało wadę wrodzoną związaną z infekcją lub przyczyną genetyczną. Następnie porównano 587 ciąż narażonych na lamotryginę/lewetiracetam i 186 narażonych na lamotryginę/topiramat z 1959 ciążąmi narażonymi walproinian.
Oceniono, że duoterapia lamotryginą i lewetiracetamem w pierwszym trymestrze ciąży jest związana z 60% niższym ryzykiem dużych wad wrodzonych w porównaniu do walproinianu. Połączenie lamotryginy i topiramatu nie było związane ze zmniejszeniem ryzyka.
Czytaj także: Leczenie przeciwpadaczkowe w okresie karmienia piersią.